ERGEN VE GENÇ YETİŞKİNLERDE İNTERNET VE TELEFON BAĞIMLILIĞI İLE SOSYAL KAYGI ARASINDAKİ İLİŞKİ: BİR META ANALİZ ÇALIŞMAS

Abstract

Bu araştırmanın amacı ülkemizde ergen ve genç yetişkinlerde internet ve telefon bağımlılığı ile sosyal kaygı arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Yapılan araştırma Türkiye’de internet ve telefon bağımlılığı ile sosyal kaygı arasındaki ilişkiyi ele alan çalışmaların bulgularındaki farklı sonuçların giderilmesine, mevcut çalışmalara dayanarak daha yüksek güvenirliğe sahip tek bir bulgu elde edilmesine ve bu ilişkiye ait genel bir sonuca ulaşılmasına katkı sağlayacağı için önemli görülmektedir. Anahtar kelimeler kullanılarak YÖK Ulusal Tez Merkezi, Yök Akademik, Eric, TRDizin, ULAKBİM ve Google Akademik’ten aramalar gerçekleştirilmiştir. Dâhil etme kriterlerine göre yapılan araştırma sonucunda Pearson Korelasyon katsayısı (r) değeri sunan ergen ve genç yetişkinlerde internet bağımlılığı ile sosyal kaygı arasındaki ilişkiyi inceleyen 28 adet çalışma (toplam 29 etki büyüklüğü) ve telefon bağımlılığı ile sosyal kaygıyı inceleyen 17 adet çalışma ele alınarak bir meta-analiz çalışması yapılmıştır. Bu çalışmada, Comprehensive Meta-Analysis (versiyon 3) yazılımı kullanılarak, analize dâhil edilen çalışmaların ayrı ayrı ve birleştirilerek etki büyüklükleri hesaplanmış, yayım yanlılığı kontrol edilmiş, heterojenlik testleri ve moderatör analizleri yapılmıştır. İnternet bağımlılığı ve sosyal kaygı arasında orta düzey ve pozitif bir korelasyon bulunmuştur (𝑟𝑟𝑟=,310). Telefon bağımlılığı ile sosyal kaygı arasında düşük düzey ve pozitif bir korelasyon bulunmuştur (𝑟𝑟𝑟=,282). İnternet bağımlılığı ile sosyal kaygı ilişkisinde heterojenlik testinin sonuçları (Q=234,878; sd=28; p