ÇOCUKLARIN SINAV KAYGISI ÖLÇEĞİNİN GÜVENİRLİK GENELLEME META-ANALİZ ÇALIŞMASI

Abstract

Çocukların Sınav Kaygısı Ölçeği (ÇSKÖ) literatürde çocukların sınav kaygı durumlarını ölçmek amacıyla araştırmacılar tarafından yaygın olarak kullanılan bir ölçme aracıdır. ÇSKÖ’nün daha önceki uygulamalarına bakıldığında geniş aralıkta güvenirlik değerlerinin bildirildiği görülmüş olmasına rağmen ÇSKÖ üzerine literatürde güvenirlik genelleme meta-analiz çalışması yapılmadığı görülmüştür. Bu çalışmada ÇSKÖ uygulamalarından elde edilen güvenirlik değerlerinin değişkenliğini incelemek amacıyla Bonett dönüşümü kullanılarak dönüştürülen Cronbach alfa değerleri, rastgele etkiler modeliyle, R programında bulunan metafor paketi vasıtasıyla incelenmiştir. Dönüştürülmüş alfa değerlerine ait ortalama güvenirlik değerinin yanı sıra yayım yanlılığı, heterojenlik ve moderatör analizleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca ÇSKÖ’ye ait tümevarım oranları da literatür taraması sonucunda tespit edilmiştir. ÇSKÖ’nün geneli için ortalama güvenirlik değeri ,915 (%95 GA: [,904-,924] ve TA: [,829-,957]) olarak tahmin edilmiştir. Ölçeğin alt boyutları için; düşünce alt boyutunda ,867 (%95 GA: [,847-,884] ve TA: [,761-,926]), otonomik reaksiyon alt boyutunda ,795 (%95 GA: [,762-,824] ve TA: [,634-,886]) ve görev dışı davranışlar alt boyutunda ,740 (%95 GA: [,711-,767] ve TA: [,609-,827]) olarak ortalama güvenirlik değerleri tahmin edilmiştir. Heterojenlik durumu değerlendirmesi için yapılan analizlerde ölçeğin geneli ve alt boyutlarında heterojenlik durumunun oluştuğu tespit edildiğinden, heterojenliğin kaynağının değerlendirilebilmesi için ölçeğin geneli ve alt boyutları için kategorik ve sürekli değişkenler kullanılarak moderatör analizleri gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonunda bazı kategorik değişkenlerin (okul düzeyi, kıta, uygulanan ölçek, dil değişkeni) istatistiksel olarak anlamlı farklılık oluşturdukları tespit edilmiştir. Alt boyutlarda ülke, uygulanan ölçek ve dil değişkenleri düşünce alt boyutu ortalama güvenirlik değeri için istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermişlerdir. Görev dışı davranışlar alt boyutu için yayım türü değişkeni istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermiştir. Sürekli değişkenler açısından ölçeğin geneli için ortalama yaş, görev dışı davranışlar alt boyutu için ortalama puan değişkenleri istatistiksel olarak anlamlı yordayıcılar olarak belirlenmiştir. Ölçeği çalışmalarında kullanmalarına rağmen uygulamalarına ait güvenirlik değerini raporlamayarak güvenirlik tümevarımı yapan çalışmaların oranı %11,21 olarak tespit edilmiştir. Bu çalışmadan elde edilen bulgular ÇSKÖ’nün ileride çocukların sınav kaygısı durumlarının değerlendirilmesi için yapılacak olan çalışmalarda kullanılabileceğini göstermektedir.