SİVEREK İLÇESİNDE KAN DAVALARININ SOSYOEKONOMİK AÇIDAN İNCELENMESİ (1950-2017)

Abstract

Şüphesiz ki kan davaları önemli bir konu olarak ele alınması ve kan davalarının birbirinden farklı sebeplerden kaynaklı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Kan davalarının sosyo-ekonomik, siyasi, gelenek ve göreneklerden son olarak sosyal nedenlerden kaynaklı olarak bir bütün şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir. Toplumsal sorunlar içersinden önemli bir konuya sahip olan kan davası birçok insanı olumsuz yönde etkileyebilen farklı zamanlarda ve farklı toplumlarda oluşmasına birçok neden belirleyici olmuştur. Kan davaları birçok nedene bağlı olmakla birlikte çözümü için sadece yasal düzenlemeler değil, aynı zamanda toplumun bu yönde duyarlılığa ihtiyacı vardır. Bu araştırmanın konusu, Siverek ilçesinde kan davalarının toplumsal yapının adeta kangreni haline gelmiş olması onu zorunlu olarak bilimsel bir çalışma alanı haline getirmektedir. Nitekim kan davaları yüzünden insanlar yıllarca sosyal, ekonomik ve psikolojik tahribatlara maruz kalmışlardır. Bu durumun en büyük mağdurları da genel olarak çocuklar ve kadınlar olmuştur. Dolayısıyla, Siverek ilçesinde kan davalarının sosyo-ekonomik açıdan incelenmesi tezinin konusunu Siverek ilçesinde sebep-sonuç açısından kan davalarının mekansal ve zamansal açıdan incelenmesi oluşturmaktadır. Bu çalışma, Türkiye’deki kan davalarının en çok vuku bulduğu yerlerin başında gelen Siverek ilçesindeki kan davaları üzerinden bu davaların sebepleri ve sonuçlarına odaklanarak, yıllardır ilçede süregelen bu töre ve geleneğe ışık tutmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla çalışma kapsamında kan davasıyla ilişkili olan mahküm V ve ailelerden oluşan 40 kişi ile sözkonusu davalarla ilgilenen biri savcı, ikisi hakim ve 27’si avukat olmak üzere 30 hukukçu olmak üzere toplam 70 kişiye yarı yapılandırılmış anket uygulanmıştır. Çalışmadan elde edilen verilerden hareketle, kan davalarının hala ilçede devam etmesinde; bölgedeki sosyal ve ekonomik koşullar, eğitim durumu, gelenek ve göreneklere bağlılık ve aşiret sisteminin etkin olması nedenleri arasında olduğu anlaşılmıştır.