KİRLETİCİ GAZ VE TOZ EMİSYONLARININ BİR ŞEHİR YERLEŞKESİNDEKİ DAĞILIMININ İNCELENMESİ: DİYARBAKIR ÖRNEĞİ

Abstract

Hava kirliliği gelişmiş ve gelişmekte olan ülke ve şehirlerde en önemli çevre sorunlarından birini oluşturmaktadır. İnsan ve canlılar için vazgeçilmez bir unsur olan hava hayatımızın temel kaynaklarındandır. Bu sebeple hava kirliliğinin toplumsal sonuçları olmaktadır. Hava kirliliği sorununun çözümü için öncelikle mevcut durumun tespit edilmesi gerekmektedir. Bu çalışma kirletici gaz ve toz emisyonlarının bir şehir yerleşkesindeki dağılımını incelemek amacıyla 2017-2018 yılında Diyarbakır ilinde gerçekleştirilmiştir. Diyarbakır ili içinde belirlenen 13 noktada haftalık periyotlarla portatif cihazlar ile toz ve gaz ölçümü yapılmıştır. Daha sonra bu ölçümlerden elde edilen veriler ile Diyarbakır ili Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlüğü’nden alınan veriler karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmalar sonucunda Diyarbakır ilindeki kirleticilerin yıl boyunca konumsal değişiklikleri ile konumsal bağımlılık ilişkileri incelenmiştir. Ölçüm sonuçları hava kirliliği kontrol yönetmeliği çerçevesinde değerlendirilmiştir. Proje çalışmasından elde edilen verilerin ortalama değerleri PM10 için 49.7 µg/m3, PM2.5 için 476.93 µg/m3, NO2 ve CO2 için ise sırasıyla % 0.290994 ve % 0.59975 olarak tespit edilmiştir. Elde edilen bu veriler kirletici sınır değerleri ile kirletici parametreleri sınır değerlerini aşmadığından Diyarbakır ili hava kalitesinin ‘iyi’ sınıfında olduğu belirlenmiştir.