GÜVERCİNLERDE BUTORFANOL-İZOFLURAN VE MEDETOMİDİN-İZOFLURAN ANESTEZİK AJANLARIN, BAZI HEMATOLOJİK, BİYOKİMYASAL VE KARDİOPULMONER PARAMETRELER AÇISINDAN ARAŞTIRILMASI

Abstract

Bu çalışma 1-2 yaş aralığın da 20 adet güvercin üzerinde gerçekleştirildi. Güvercinler rastgele iki eşit gruba ayrıldı. Preanestezik ajan olarak ilk gruba butorfanol (2 mg/kg IM) enjeksiyonu, ikinci gruba medetomidin (0,2 mg/kg IM) enjeksiyonu yapıldı. Preanestezik uygulamasından 10 dk sonra, her iki grupta bulunan güvercinler maske aracılığı ile 30 dk boyunca izofluran (% 3-4 indüksiyon %1-2,5 idame) ile anestezisine tabi tutuldu. Bu çalışma ile kanatlılarda kullanılabilecek dengeli ve güvenli bir anestezi protokolü amaçlandı. Anestezi öncesi ve anestezi sırasında yapılan muayenede, kardiopulmoner olarak: nabız, solunum sayısı, SKB/DKB/MKB, SpO2, EtCO2 ve kloakal sıcaklık değerleri; klinik olarak: göz kapağı aralığı, pedal refleks, kanat çekme refleksi, iğne pikürüne tepki ve baş, boyun duruşu dereceleri preanestezik 10. dk, isofluran 10, 20 ve 30. dk aralıklarında kaydedildi. Hematolojik ve biyokimyasal parametrelerden, lökosit sayısı (WBC), eritrosit sayısı (RBC), hemoglobin miktarı (HGB), hematokrit (HCT), alanin aminotransferaz (ALT), aspartat aminotransferaz (AST), kreatinin kinaz-MB (CKMB) ve glukoz (GLU) değerlerine; anestezi öncesinde (AÖ), preanestezik uygulamasından sonra 10. dk da (PRE10) ve izofluran anestezisinin 30. dk’larında (İZO30) alınan kan örnekleri kullanılarak bakıldı. Klinik değerlendirmede, premedikasyon uygulanması ile reflekslerde azalma olduğu, izofluran anestezisi ile tamamen ortadan kalktığı gözlendi. Anestezi esnasında her iki grupta nabız, solunum sayısı, kloakal sıcaklık ve EtCO2 değerlerinde düşme kaydedildi. Ancak bu düşüşün fizyolojik sınırlar içinde kaldığı görüldü. İzofluran anestezisinin sonlandırılması ile klinik ix bulguların hızla normale döndüğü tespit edildi. Anestezi süresince her iki grupta AST, ALT ve GLU değerlerinde azalma, CK-MD değerinin ise değişmediği kaydedildi. Ayrıca WBC, RBC, HGB ve HCT değerlerinde de artış görüldü. Bu değerlerin fizyolojik sınırları aşmadığı tespit edildi. Sonuç olarak butorfanol-izofluran anestezisinin medetomidinizofluran anestezisine oranla kardiovasküler sistem üzerinde daha az depresif olduğu, daha hafif bir sedasyon oluştursada, izofluranın her iki preanestezik ajan ile kanatlılarda güvenle kullanabileceği kanısına varıldı.