HASAN İZZETTİN DİNAMO’NUN ESERLERİNDE MİTOLOJİK UNSURLAR

Abstract

Edebiyatın önemli işlevlerinden biri toplumun inanç ve kültür dünyasını yansıtmasıdır. Toplumların ve kültürlerin inanç sistemini inceleyen mitoloji bilimi bu sebeple edebiyatın önemli kaynaklarından birini oluşturur. Türk Edebiyatı kendi kültür dünyasındaki mitolojisi dışında birçok farklı kültür ve inanışın mitolojisinden de beslenmiştir. Türk Edebiyatı’nın beslendiği bu kaynaklar; masal-destan döneminde kendi mitolojisinden, Divan Edebiyatı Dönemi’nde ağırlıklı olarak Doğu mitolojisinden ve batılılaşma hareketinin edebiyata sirayetiyle Yunan ve Roma mitolojisinin etkisiyle zengin bir hale gelmiştir. Bu çalışma toplumcu-gerçekçi çizgide eser vermiş Hasan İzzettin Dinamo’nun eserlerinde kullandığı mitolojik unsurları kapsamaktadır. Mitolojinin, Cumhuriyetin erken döneminde Türk edebiyatına kaynaklık ettiğini göstermesi açısından önemlidir. Mitoloji, tezin bütününde din ve inançları aktaran bir sistem olarak kabul edilmiştir. Bu sebeple semavi dinlere ait terminolojinin insan ve toplum hayatındaki algılanış, kabulleniş biçimi ve bunların sonraki kuşaklara aktarımı mitoloji bilimi içerisinde incelenmiştir. Bu sebeple paganizm anlayışlı dinler ve semavi dinlerde kullanılan kavram terminolojisinin tümü çalışmanın içerisinde verilmeye çalışılmıştır. İlk olarak mitoloji ile ilgili kaynak kitaplar, makaleler ve bu alanda yapılmış tezler incelenmiştir. Bu şekilde mitoloji ile ilgili kavramlar özümsenmeye çalışılarak çalışmanın asıl sahasına geçilmiştir. Çalışmanın aslını oluşturan yazarın roman, şiir, hikâye türündeki eserleri taranarak mitoloji ile ilgili kavramlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Yazar ve şair kimliğine sahip Dinamo’nun eserlerini mitolojik yönüyle inceleyen bir çalışma yoktur. Çalışma bu açıdan önem arz etmektedir. Bunun yanı sıra ilk olmasının yanında ana konulardan birini oluşturan mitoloji kavramının hangi V şekillerde hayatımıza yansıdığını aktarması açısından da dikkate değer bir çalışma olmuştur. Tüm bunlarla birlikte çalışmanın amaçlarından biri de yazarın kullanmış olduğu mitolojik unsurları tespit etmek ve eserlerinin kültür zenginliğini ortaya koymaktır. Dinamo, yukarıda bahsedilen paganizm anlayışlı çeşitli dinlerin ve semavi dinlerin terminolojisinden beslenmiştir. Mitoloji yazar ve şair Dinamo için simgesel anlatım ve imgelem zenginliğinin kaynağını oluşturmuştur.