AŞAĞI FIRAT HAVZASINDA BULUNAN BEŞ İLİN KURAKLIK ANALİZİ VE KURAKLIK İNDİSİNİN YAPAY SİNİR AĞLARI İLE TAHMİNİ

Abstract

Bu çalışmada Türkiye'nin en önemli havzalarından olan Fırat havzasının Aşağı Fırat Bölgesinde bulunan beş ile ait yirmi (20) meteoroloji gözlem istasyonlarından ölçülen uzun süreli aylık toplam yağış verileri kullanılarak, Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SYİ) yöntemi kullanılmıştır. Zamansal kuraklık değerleri 1, 3, 6, 9 ve 12 aylık zaman ölçeklerine göre değerlendirilmiş ve istasyon bazlı yağışlı ve kurak periyotlar tespit edilmiştir. Ayrıca kuraklığın tahmin edilmesi için Yapay Sinir Ağları (YSA) yardımıyla elde edilen SYİ değerlerinin tahmini için, 16 farklı girdi parametresine bağlı olarak oluşturulan modeller kullanılmıştır. Kuraklık analizi sonuçlarına göre, yaklaşık tüm istasyonlarda en uzun kurak dönemler 1988-2004 yılları arasında görülmüştür. Güncel SYİ değerlerinin YSA ile tahmininde en uygun sonucu, yağış verisi ve hesaplanan geçmiş SYİ değerlerinin beraber kullanıldığı model olmuştur. Çalışma sonucunda 3, 6, 9 12 aylık zaman ölçeklerine göre tüm istasyonların ele alınan ölçüm periyotlarının neredeyse yarısının kurak geçtiği belirlenmiştir.