HARRAN OVASI KOŞULLARINDA KIŞLIK ARA DÖNEMDE YETİŞTİRİLEN YAYGIN FİĞ, TAHIL KARIŞIMLARINDA FARKLI OT HASAT DÖNEMLERİNİN VERIM VE KALİTE ÖZELLİKLERİNE OLAN ETKİSİNİN BELİRLENMESİ

Abstract

Bu araştırma kışlık ara dönemde yetiştirilen yaygın fiğ tahıl karışımlarında farklı ot hasat dönemlerinin ot verim ve kalite özelliklerine olan etkisinin belirlenmesi amacıyla 2019-2020 yetiştirme sezonunda Şanlıurfa ili Akçakale ilçesi GAP Tarımsal Araştırma İstasyonu deneme arazisinde yürütülmüştür. Araştırma denemesi tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Denemenin ana parsellerine karışım uygulamaları, alt parsellerine ise biçim zamanları konulmuştur. Çalışmada bir baklagil (yaygın fiğ (Vicia sativa L.) ve üç buğdaygil (yulaf (Avena sativa L.), arpa (Hordeum vulgare L.) ve Tritikale (Triticosecale Wittmack) deneme materyali olarak kullanılmıştır. Araştırmada karışım uygulamaları %60 baklagil ve %40 buğdaygil oranı ile hazırlanırken, kullanılan tüm türlerin yalın uygulamaları da denemede yer almıştır. Araştırma sonuçlarına göre incelenen özelliklere ait ortalamalar farklı hasat zamanları ve uygulamalar arasında aşağıdaki şekilde değişim göstermiştir; bitki boyu 53.67-132.73 cm, yaş ot verimi 905.0-4572.5 kg/da, kuru ot verimi 128.26-1472.07 kg/da, asit deterjanda çözünmeyen lif (ADF) oranı %26.63-34.10, nötral deterjanda çözünmeyen lif (NDF) oranı %39.04-64.54, ham protein oranı %12.74-28.01 ve ham protein verimi 36.01- 302.35 kg/da. Araştırmada uygulamalardan en yüksek ot kalitesi değerleri ilk biçim olan 1 Nisan’da yapılan biçimden elde edilirken, ot kalitesi bakımından öne çıkan uygulama saf yaygın fiğ uygulaması olmuştur. En düşük ot kalitesi değerleri ise son biçim dönemi olan 30 Nisan biçiminde saf tahıl uygulamalarında kaydedilmiştir. Ot verimi, ot kalitesi ve münavebe durumu birlikte değerlendirildiğinde; araştırma uygulamaları içerisinde, 15 Nisan tarihinde yaygın fiğin tritikale ve yulaf ile olan karışımları Harran Ovası koşulları için en iyi uygulamalar olarak belirlenmiştir