223 NUMARALI ŞANLIURFA ŞERʿİYYE SİCİLİ’NİN TRANSKRİPSİYON VE DEĞERLENDİRMESİ (H.1304-H.1334 /M.1887-M.1916)

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Urfa’ya ait 223 Numaralı Şer’iye Sicilleri’nin (1887-1925) transkripsiyon ve değerlendirmesidir. Çalışmada, Şer’iyye Sicilleri’nin tanımı ve muhtevası ile birlikte Eytâm Sandıklarının kuruluşu ve bu sandıkların Urfa’da işleyişinin ortaya konulması hedeflenmiştir. Bu çalışma dört bölüme ayrılmıştır. Tezin ilk bölümünde, Şer’iyye Sicilleri’nin tanımı ve içeriği hakkında bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde, sicil kayıtlarının 1851 yılında yetim mallarını muhafaza amaçlı kurulan Eytâm Sandıkları’na mahsus borç kayıtlarından oluşması nedeniyle Eytam Sandıkları’nın kuruluşu, görevleri, işleyişi incelenmiştir. Üçüncü bölümde, 223 Numaralı Urfa Şer’iyye Sicilleri’nin genel değerlendirmesi yapılmıştır. Dördüncü bölüm ise tüm belgelerin traskripsiyonuna ayrılmıştır. Yaptığımız çalışma sonucunda, Eytâm sandıklarından borç alan şahısların isimleri, sandığa mirâsı intikal eden yetimlerin kimlik bilgileri, yetimlere kalan mirâs tutarı gibi bulgular elde edilmiştir. Ayrıca, hem Müslüman hem de gayr-i Müslim halk arasında fark gözetilmeksizin bu sandıklardan yararlanma hakkı tanındığı tespit dilmiştir. Müslüman halkın gayr-i Müslim’e, gayr-i Müslim halkın da Müslüman halka kefil olmasının kayıtlardan tespiti, farklı din ve milletten insanların, Osmanlı çatısı altında barış, güven ve genellikle dostane ilişkiler içerisinde yaşadıklarını göstermektedir.