ADIYAMAN'DA SULANAN VE SULANMAYAN KOŞULLARDA FERRAGNES VE FERRADUEL BADEM ÇEŞİTLERİNİN BAZI FENOLOJİK, POMOLOJİK VE FİZYOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ

Abstract

Badem, son yıllarda ülkemizde yetiştiricilik alanları ve üretimi hızla artan, meyve türlerinden biridir. Bu çalışmada da ülkemizde geniş badem alanlarına sahip olan Adıyaman ilinin Kâhta ilçesinde Ferragnes ve Ferraduel badem çeşitlerinin sulanan ve sulanmayan ve birbirlerine sınır olan iki farklı bahçedeki badem çeşitlerinin performansları incelenmiştir. Bu amaçla 2020 yılında yürütülen bu çalışmada, söz konusu bahçelerde 2014 yılında dikilmiş olan badem ağaçlarında bazı fenolojik ve pomolojik özelliklerin yanı sıra yaprak özellikleri, yaprak besin elementi içerikleri, gövde çapı genişleme oranı ve ağaç başı verim değerleri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde sulanan badem bahçesinde fenolojik dönemler açısından çeşitler arasında bir farkın olmadığı görülmüştür. İncelenen yaprak özelliklerinde yaprak oransal su kapsamı ve SPAD değerleri açısından gerek bahçeler, gerekse de çeşitler arasında istatistiki anlamda önemli bir fark görülmemiştir. Pomolojik özellikler açısından her ne kadar meyve boyutlarında önemli farklılıklar bulunmasa da kabuklu ve iç badem ağırlıkları (Ferragnes çeşidinde sulanan ve sulanmayan bahçelerde sırasıyla kabuklu meyve ağırlıkları 4.2 ve 5.2 kg, iç badem ağırlıkları 1.5 ve 1.8 kg) açısından çeşitler arasında önemli farklılıklar belirlenmiştir. İç randımanı değerinde ise her ne kadar Ferragnes daha yüksek değerler vermişse de bahçeler arasında farklılık bulunmamıştır. Verim açısından da her ne kadar çeşitler arasında önemli bir farklılık bulunmasa da beklendiği gibi sulanan bahçede, Ferragnes çeşidinde sulanan ve sulanmayan bahçelerde sırasıyla kabuklu meyve verimi 4.9 ve 2.6 kg, iç badem verimi 1.7 ve 0.9 kg, daha yüksek değerler elde edilmiştir.