EBÜ’l-A‘LÂ el-MEVDÛDÎ’NİN KELAMİ GÖRÜŞLERİ

Abstract

İlâhiyyât, nübüvvet ve sem’iyyât Kelam ilminin temel konularını kapsar. Bu çağda yaşamış ve yaşadığı dönem ve günümüze ışık tutmuş Mevdûdî’nin bu üç temel esas bağlamında eserleri analiz edilip kelami görüşleri ortaya konulmuştur. İlâhiyyât konusu Allah’ın sıfatları, fiilleri, tevhit inancı, iman-amel ilişkisi, Allah’ın varlığı ve birliği akaidin inanç esaslarını oluşturmaktadır. Bu çalışmada ilk olarak müellifin ilâhiyyât bağlamında görüşlerine yer verilmiştir. Mevdûdî’nin Allah’a iman hususunda “tevhit” ilkesinin üzerinde çokça durmuştur. İnsanın farkına varmadan şirk ağına düşebileceğine dikkat çektiği belirtilmiş ve tavsiyelerinin tespiti yapılmıştır. Çalışmanın devamında ise nübüvvet konusu ele alınmıştır. İman esaslarından birinin de peygamberlere iman olduğu bilinmektedir. Müellife göre peygamberlere iman gereklidir. Zira insan dünya hayatında bir rehbere ihtiyaç duymaktadır. Bu bağlamda peygamberler insanlara örnek olmuştur. Mevdûdî’ye göre peygamberlerin, Allah’tan aldığı emirleri insanlara ulaştırmak ve bunları insanlara açıklamak gibi vazifeleri bulunur. Bu konuda müellifin kutsal kitaplar, vahiy, vahiy meleği, mucize, keramet, nebi-resûl kavramları, peygamberliğin vehbiliği kesbîliği vb. gibi konularla ilgili ayetler ışığında görüşlerine yer verilmiştir. Mevdûdî Hatem-i Enbiyâ hususu üzerinde çok durmuştur. Çünkü onun yaşadığı dönemde Hindistan-Pakistan coğrafyasında Gûlam Ahmed adlı kişinin kendini nebi ilan etmesi üzerine toplumu bilinçlendirmek istemiştir. Son kısımda ise sem’iyyât bahsine yer verilmiştir. Mevdûdî’nin melekler, şeytan-cin, ahiret hayatı ve V merhaleleri, kıyamet ve alametleri, ba’s, mahşer, hesap, mizan, sırat, şefaat, a’raf, rü’yetullah ve kader ve kaza gibi inanç esasları üzerinde durulup izah edilmiştir. Bu çalışmada “Ebü’l-A‘la el-Mevdûdî’nin Kelami Görüşleri” üzerinde durulmuştur. Eserlerine başvurularak kelami görüşleri tespit edilmeye gayret edilmiştir. Tezimiz çoğunlukla betimleme ve karşılaştırma metodlarına başvurularak oluşturulmuş ve taraftar görüşlere yer verildiği gibi karşıt görüşler de değerlendirilmiş ve çalışma bilimsel verilerle desteklenmeye çalışılmıştır. Ayrıca müellifin görüşlerine dair kelam kaynaklarından da referanslar gösterilmiştir