FERTİGASYON YÖNTEMİYLE FARKLI MİKTARLARDA UYGULANAN AZOTUN MISIR BİTKİSİNİN (Zea mays L. indentata) VERİM VE VERİM PARAMETRELERİ ÜZERİNE ETKİLERİNİN BELİRLENMESİ

Abstract

Bu araştırmada fertigasyon yöntemi ile farklı düzeylerde uygulanan azotun mısır bitkisinin verim ve verim parametrelerine etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak 2018 ve 2019 yıllarında Şanlıurfa ikinci ürün koşullarında yürütülmüştür. Çalışmada 10 azot dozu (0, 4, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32 ve 36 kg N da-1 ) denenmiştir. Denemede bitki materyali olarak DKC 6664 mısır çeşidi kullanılmıştır. Bitkinin gelişme dönemlerindeki günlük buharlaşma değerlerine ve bitki su ihtiyacına bağlı olarak 4-6 gün aralıklarla damla sulama yapılmıştır. Sulama suyu Class A Pan evaporasyonun 1.25 katı olarak verilmiştir. Azot dozları damla sulama ile birlikte vejetasyon süresi boyunca bölünerek uygulanmıştır. İncelenen özellikler bakımından azot dozları arasındaki farklılık istatistiki olarak önemli bulunmuştur (P≤0.01). İki yılın ortalama sonuçlara göre; artan azot dozlarına paralel olarak tepe püskülü çiçeklenme süresi, bitki boyu, bitkide yaprak sayısı, sap kalınlığı, koçan uzunluğu, koçan kalınlığı, koçanda tane sayısı, koçanda tane ağırlığı, bin tane ağırlığı, hasat indeksi, bitkide yaprak alanı, kuru madde verimi, tane verimi ve biyokütle verimi gibi özelliklerin değerlerinde artış gözlenmiştir. En yüksek tane verimi (1594 kg N da-1 ) ve biyokütle verimi değeri (6266 kg da-1 ) 28 kg N da-1 azot dozundan elde edilmiştir. Düşük azot dozlarında azot kullanım etkinliği daha yüksek iken, azot dozları arttıkça azot kullanım etkinliği azalmıştır. Bitki analizleri sonuçlarına göre; artan azot dozlarına paralel olarak Mg, Na, Mn, protein ve nişasta değerleri artmış, Cu ve B değerleri azalmıştır. Tane analizlerinde azot dozu arttıkça protein ve yağ oranlarında artış görülmüştür. Silaj analizlerinde ise Ca, Cu ve protein oranı azot dozlarının artmasıyla birlikte artmış, NDF ve ham selüloz oranları ise azalmıştır. Regresyon ve ekonomik analiz sonuçları göz önüne alındığında mısır bitkisinde en yüksek tane verimi ve biyokütle veriminin damla sulamayla birlikte bölünerek uygulanan 28 kg N da-1 azot dozundan alındığı belirlenmiştir.