COVİD-19 PANDEMİSİNDE UZAKTAN EĞİTİMİN DİJİTAL UÇURUM VE DİJİTAL OKURYAZARLIK BAKIMINDAN İNCELENMESİ: HARRAN ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Abstract

Dijital çağda dijital aygıtlar ve internet son 30 yıldır daha önce görülmemiş bir hızda toplumu dönüştürmektedir. Özellikle son 20 yılda geleneksel anlamdaki tüm kavramlar başına dijital’ in ve yapay zekayı işaret eden “akıllı”nın getirildiği yeni kavramlara dönüşmüştür. Dijital ekonomi, dijital devlet, dijital insan, dijital para, akıllı telefon, akıllı şehir, akıllı toplum gibi kavramlar artık geleneksel anlamının tam karşılığını veremediği yeni kavramlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bazı kesimler tarafından bu kavramların gerekliliği tartışılırken Covid-19 pandemisinin inanılmaz bir hızda tüm dünyayı eve kapatmasıyla dijitalin gerekliliği tartışılmaz bir hale gelmiştir. Bunun sonucu olarak eğitim, sağlık ve iş dünyasında eşi benzeri görülmemiş bir dönüşüm yaşanmaya başlanmıştır. Bu durum bizi hayatımızın her alanında yaşanan bu yeni dönüşüme uyum sağlamaya zorlamıştır. Dijital dönüşümün sonucu olarak çoğunlukla bir kavram tartışmasına konu olan “Dijital Okuryazarlık” öğrenimin en temel gereksinimi haline gelmiştir. Dijital okuryazarlık ve sosyoekonomik nedenlerden dijital aygıtlara sahip olamama durumu olarak tanımlanan- dijital uçurum zorunlu olarak geçilen uzaktan eğitimin önündeki en büyük iki engel olmuştur. Bu süreçte Harran Üniversitesi de yaklaşık 190 ülkedeki diğer tüm üniversiteler gibi uzaktan eğitime geçmiştir. Bu çalışma okuryazarlık oranının en düşük ve sosyoekonomik olarak en az gelişmişlik düzeyine sahip şehirlerden biri olan Şanlıurfa’da bulunan Harran Üniversitesi öğrencilerinin Covid-19 sürecinde Uzak eğitimde en çok hangi sorunları yaşadıklarını ve en çok neye ihtiyaç duyduklarını ortaya çıkarmak ve bu sorunları dijital uçurum ve dijital okuryazarlık bağlamında v açıklamak ve bu sorunlara literatür doğrultusunda çözüm önerileri sunmayı amaçlamaktadır. Bu çalışmada 594 öğrenciden anket ve ölçek yoluyla veriler toplanmış ve analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucu, Harran Üniversitesi öğrencilerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin iyi olduğu ancak dijital uçurumun negatif tarafında oldukları saptanmıştır. Öğrencilerin uzaktan eğitim sürecinde en çok zorlandıkları nokta yaşadıkları ortamın uzaktan eğitime elverişli olmaması olarak tespit edilmiştir.