BAZI LAVANTA (Lavandula angustifolia Mill.) ÇEŞİTLERİNDE ONTOGENETİK VARYABİLİTENİN BELİRLENMESİ

Abstract

ġanlıurfa ili koĢullarında, lavanta(Lavandula angustifolia Mill.) çeĢitlerinde (Yubileyna, Hemus, Druzhba, Sevtapolis) ontogenetik varyabilitenin belirlenmesi amacıyla yapılan bu çalıĢma, 2020 yılında, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Osmanbey YerleĢkesi Tarımsal Uygulama Alanında, Tesadüf Bloklarında BölünmüĢ Parseller Deneme Deseninde, 3 tekerrürlü olarak, yürütülmüĢtür. AraĢtırmada; bitki boyu, kanopi çapı, baĢak uzunluğu, baĢakta boğum sayısı, boğumda çiçek sayısı, taze herba verimi, kuru herba verimi, kuru sap verimi, kuru yaprak verimi, kuru çiçek verimi, sapta uçucu yağ oranı, yaprakta uçucu yağ oranı, çiçekte uçucu yağ oranı, uçucu yağ bileĢenleri ve oluĢan kimyasal gruplar gibi özellikler incelenmiĢtir. AraĢtırma sonuçlarına göre, bitki boyunun41.97-46.40 cm, kanopi çapının46.14-48.60 cm, baĢak uzunluğunun6.49-7.05 cm, baĢakta boğum sayısının 5.53- 5.74 adet/baĢak, boğumda çiçek sayısının 6.07-6.82 adet/boğum, taze herba veriminin 56.84-70.30 g/bitki, kuru herba veriminin 22.63-27.42 g/bitki, kuru sap veriminin 8.50-10.55 g/bitki, kuru yaprak veriminin 2.27-2.68 g/bitki, kuru çiçek veriminin 11.02-13.87g/bitki, sapta uçucu yağ oranının %0.075-0.106, yaprakta uçucu yağ oranının %0.27-0.41, çiçekte uçucu yağ oranının% 2.05-2.51, uçucu yağ bileĢenlerinden linalool oranının %6.26-24.69, linalylacetate oranının %8.50-16.89, lavandulyl acetate oranının %7.22-12.26, caryophyllene oxide oranının %4.41-10.52, borneol oranının %1.03-8.83, 1,8-cineole oranının %1.05-3.11 ve camphor oranının %0.66-61.91 arasında değiĢtiği saptanmıĢtır. Ayrıca,uçucu yağ bileĢenleri kimyasal grupları oransal dağılımı incelendiğinde, monoterpenlerin %37.49-52.69 öne çıktığı,uçucu yağ bileĢenlerinin çeĢitlere ve hasat dönemlerine göre önemli derecede değiĢim gösterdiğibelirlenmiĢtir.