CÛHA EL-HÂRİSÎ’NİN SEYYİDÂTU’L-KAMER ADLI ROMANINDA KADIN İMAJI

Abstract

Modern Arap romanı, oluşum aşamasının başlangıcından günümüze dek kadın izleğini farklı açılardan ele almıştır. Farklı bakış açıları ile ele alınan kadın teması aracılığıyla Arap toplumunun yaşantısı ve Arap edebiyatı birbiriyle iç içe olmuştur. Bu sebeple kadın izleği, Arap milletlerin gelişim ve dönüşüm alanındaki mücadelesinde önemli bir ayna görevi görmüştür. Dolayısıyla kadın, bir izlek olarak hem Dünya edebiyatı hem de Arap edebiyatındaki edebî çalışmalarda kendine geniş yer bulmuş ve ilgi gören bir tema olmuştur. Bu çalışmada Arap coğrafyasının bir parçası olan ve körfez ülkeleri arasında yer alan Umman’da kurgulanan Seyyidâtu'lKamer (Dolunay Kadınları) isimli romandaki kadın imajları ele alınmıştır. Roman, 2019 yılında dünyanın en prestijli edebiyat ödüllerinden “Uluslararası Man Booker” ödülünü kazanan ilk Arapça roman olma özelliğine sahiptir. Ummanlı yazar ve akademisyen Cûha el-Hârisî tarafından kaleme alınan Seyyidâtu'l-Kamer (Dolunay Kadınları), Umman’da yaşayan üç kız kardeşin öyküsünü anlatmaktadır. Bununla birlikte roman, sadece kadın yaşantılarından oluşmayıp ülkenin yakın tarihte geçirdiği dönüşümden ve değişimden de önemli kesitler sunmaktadır. Bu çalışmada ağırlıklı olarak romanda geçen kadın karakterinin oluşturduğu kadın imajlarına yer verilmiştir. Kadın imajlarının ülkelerin sosyal gerçekleriyle meydana gelip ülkenin sosyal yapısını yansıtmasından hareketle çalışmanın içeriğinde Umman’ın yakın tarihiyle ilgili birçok önemli noktaya değinilmiştir. Umman’ın yakın tarihte gelişimini tamamlayan bir ülke olması nedeniyle ülke modernleşme ve sekülerleşmeyi edebî açıdan incelemek için çok iyi bir örnek oluşturmuş ve dolayısıyla çokça malzeme sunmuştur. Bu bağlamda kadın imajları, V kişilerin karakterlerini oluşturan çevresel, siyasal, sosyal ve iktisadi şartlar ışığında incelenmiştir. Böylece Arap edebiyatında kadın izleğini incelemenin edebiyat sosyolojisi için önemli malzemeler oluşturduğu, kadın yaşantılarının ülkelerin modernleşme sürecinin önemli bir parçası olduğu ve bundan bağımsız düşünülemeyeceği sonucuna varılmıştır.