ŞANLIURFA ŞEHRİNDE SURİYELİ ÇOCUK İŞÇİLERİN YAŞAM KOŞULLARININ İNCELENMESİ

Abstract

2011 yılında Esad rejiminin muhaliflere yönelik yapmış olduğu acımasız saldırılar sonucu Suriye’den Türkiye’ye zorunlu bir göç dalgası başlamıştır. Suriye’de yaşanan iç savaş sonucunda Türkiye’nin uygulamış olduğu açık kapı politikasıyla birlikte çok sayıda Suriyeli Türkiye’ye giriş yapmıştır. Türkiye son yılların en fazla mülteci kabul eden ülkesi konumundadır. Böylesine büyük bir göçün yaşanması çeşitli sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu göçten en fazla etkilenen bölgeler nitekim sınır kentleri olmaktadır. Bu zorunlu göç dalgasından en çok etkilenen illerden birisi de Şanlıurfa’dır. Suriye-Türkiye sınırında bulunan Şanlıurfa ili, mültecilerin en çok bulunduğu dördüncü ildir. Yaşanan göç sürecinden ve sonraki dönemlerden en çok etkilenen kesim çocuklardır. Türkiye’de özellikle Suriyeli nüfusu içinde 18 yaşından küçük olanların oranı %47’ye ulaşmıştır. Türkiye’de yaşayan Suriyeli aileler, çocukları ekonomik zorluklarla mücadele edebilmenin en kolay yolu olarak görmektedir. Bu durum çocukların emek piyasasına katılımını kolaylaştırmaktadır. Ancak, Suriyeli çocukların çalışma hayatında bulunması onlara fiziksel ve psikolojik acıdan zarar vermektedir. Çocukların çalışma koşulları emeğin en olumsuz yönlerini içermektedir. Çocuklar ağır çalışma koşulları, düşük ücretler, iş koşulları ve işin tanımının işverene göre değişmesi gibi zorluklarla da karşılaşmaktadırlar. Bu bağlamda çalışmanın amacı, Şanlıurfa’da çalışmak zorunda kalan Suriyeli çocuk işçilerin iş gücüne katılımını sorgulamaktır. V Şanlıurfa’da iş gücü piyasasına katılan Suriyeli çocuk işçi emeğini ele alan bu çalışmada, 30 Suriyeli çocuk işçi ile yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak görüşmeler yapılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin değerlendirmesinde ve analizinde SPSS (16.0) istatistik paket programı kullanılmıştır. Araştırmada emeğin en savunmasız biçimini oluşturan Suriyeli çocuk işçilerin, emek piyasasına daha çabuk katılmakta ve eğitim, oyun gibi haklardan uzak yaşamakta olduğu saptanmıştır. Ayrıca, Türkiye’de yaşayan Suriyeli bir kısım aileler ekonomik zorluklarla baş edebilmek için çocukların küçük yaşta çalışmak zorunda olduğu belirlenmiştir. Suriyeli mültecilere yönelik yapılan politikaların ve geçici süreliğine iyileştirici sosyal yardımların yerine hak temelli politikaların üretilmesi gerekmektedir. Çocukların en temel hakkı olan eğitim ve oyun haklarına erişim sağlanmalıdır.