“SLOW CITY” STATÜSÜNE ALINMANIN TÜRKİYE’DEKİ ÜYE ŞEHİRLERE ETKİSİ

Abstract

Küreselleşmenin dayattığı tek tip şehir modeline bir tepki olarak ilk defa İtalya’da ortaya çıkan ve bugünkü sınırları Avrupa kıtasını aşan yavaş kent hareketi 2021 itibariyle 30 ülkede 268 şehirde karşılık bulmuş durumdadır. 2009 yılında Seferihisar Belediyesi aracılığıyla yavaş kent hareketi ile tanışan Türkiye’nin bu konuda sahip olduğu potansiyele bağlı olarak kısa sürede üye şehir sayısı artış göstermiştir. Giderek daha fazla ülke ve şehirde ilgi uyandıran yavaş kent hareketinin Türkiye’deki üye şehirler üzerinde yol açtığı değişimi ve mevcut değişimin mekâna olan etkilerini ortaya koymak çalışmamızın konusunu teşkil etmektedir. Çalışmamızda yavaş kent hareketinin Türkiye’deki üye şehirler üzerindeki etkilerinin kriterler bazında tespit edilmesi suretiyle mevcut manzaranın ortaya konması amaçlanmıştır. Bu çerçevede çalışmanın elde edilen bulgu ve öneriler aracılığıyla hem üye şehirlere hem de üye olmayı düşünen şehirlere yol gösterici olması amaçlanmıştır. Çalışmamızın farklı coğrafi bölgelerde yer alan yavaş kentlerin arasında ilişki olup olmadığının tespit edilebilmesi adına büyük önem arz ettiği düşünülmektedir. Ayrıca çalışmamızın coğrafya alanında yazılmış ilk lisansüstü tez çalışması olmasından hareketle tüm araştırmacılara katkı sunacak olması bakımından da önem taşıdığını ifade etmek mümkündür. V Çalışmanın ilk aşamasında literatür taraması yapılarak gerekli bilgiler toplanmıştır. Çalışmanın sayısal yönünü meydana getirecek istatistiki bilgiler ilgili kurumlardan temin edilmiştir. Çalışma kapsamında örneklemde yer alan şehirler ziyaret edilmiş ve hem yerel halka hem de ilgili şehri ziyaret eden turistlere anket uygulanmıştır. Sahada yapılan anketler üzerinden elde edilen veriler SPSS 25.0 paket programına yüklenerek gerekli analizler yapılmıştır. Anket çalışmasının yanı sıra saha çalışmaları kapsamında yapılan gözlem ve mülakatlar ile içerik desteklenmeye çalışılmıştır. Dokümanlardan ve sahadaki gezi, gözlem ve anketlerden elde edilen veriler okuyucuya istatistik, grafik, tablo vb. şekillerde sunulmuş, haritalar ve fotoğraflarla da bu bilgiler desteklenmiştir. Yapılan araştırmalar sonucunda, yavaş kent üyelik kriterlerinin sadece üye şehirlere değil üye olmayan birçok şehre de yol gösterici olduğu ve bu kriterlerin sürdürülebilir bir kent için ideal ölçütler olduğu lakin pratikte istenen başarının sağlanamadığı tespit edilmiştir. Bu başarısızlığın temel nedenleri: yerel halka yavaş kentin ne olduğunun yeterince anlatılamaması, yerel yönetimlerde ve yerel halkta mevcut olan ekonomik çıkar odaklı bakış açısı, bazı üye şehir yöneticilerinin yavaş felsefesine olan olumsuz bakış açısı ve buna bağlı olarak şehrin zamanla felsefeden kopuşu, organizasyon tüzüğünde belirtilen denetimlerin yapılamaması ve buna bağlı olarak üye şehirlerde giderek çalışma disiplininin kaybedilmesi olarak saptanmıştır. Çalışmamızda bahsi geçen bu sorunlara da çözüm önerileri geliştirilmiştir.