MARDİN İLİ BAĞCILIĞININ GENEL YAPISININ BELİRLENMESİ VE YEREL ÇEŞİTLERİN KISA AMPELOGRAFİK ÖZELLİKLERİ

Abstract

Bu çalışma, 2020-2021 bağcılık sezonunda Mardin ili merkez (Artuklu) ile Midyat, Ömerli, Savur, Dargeçit ve Kızıltepe ilçelerinde 83 üretici ile yapılan anket çalışması ile örnekleri alınan 42 üzüm çeşidine ait ampelografik özellikleri belirlemek amacı ile yürütülmüştür. Yapılan anket verileri ile üreticilerin bağcılığı tercih nedenleri, üreticilerin üzümü değerlendirme şekli, yetiştiricilik yapılan bağların durumu ve verimi, sulanma durumu, hastalık ve zararlılarla mücadele yöntemi gibi konulara açıklık getirilmiştir. Buna ek olarak; yaprak ayasının büyüklüğü, yaprak uzunluğu, salkım uzunluğu, salkım genişliği, salkım ağırlığı, tane uzunluğu, tane genişliği, tane ağırlığı, yaprak ayasının şekli, yaprak dilim sayısı, yaprak üst yüzey rengi, yaprak sap cebinin açıklık derecesi, yaprak sap cebinin şekli, salkım yoğunluğu, salkım şekli, tane şekli ile tane kabuk rengi gibi ampelografik özellikleri de belirlenerek üzümlerin kimlik kazanması sağlanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; üreticiler bağcılığı aile tüketimini karşılayabilmek amacıyla yapmaktadır. Yetiştiriciler; elde ettikleri üzümü pestil, sucuk, pekmez gibi yöresel ürünlere dönüştürerek değerlendirilmektedir. Bağların sulanmadığı yörede gübreleme ise çok az miktarda yapılmaktadır. Tespit edilen tüm bağlarda Mazrone üzüm çeşidi bulunmaktadır. Külleme hastalığının yaygınlık gösterdiği bağlarda ilaç olarak geleneksel toz kükürt kullanılmaktadır. Örneği alınan 42 üzüm çeşidi arasında 25 farklı üzüm çeşidi bulunmaktadır. Bu çeşitlerin 13’ü sofralık çeşit olup 8’i ise hem sofralık ve hem de kurutmalık çeşittir. Kerküş üzüm çeşidi ile Reşik üzüm çeşidi kurutmalık çeşitler olup; Mazrone ile Sinceri üzüm çeşitleri ise sofralık ve şıralık-şaraplık üzüm çeşitleridir. İncelenen çeşitlerden en ağır salkımlara sahip olan çeşit Bineytati, tane ağırlığı en fazla olan çeşit ise Reşik üzüm çeşidi olarak saptanmıştır.