MANDRAGORA L. (SOLANACEAE) BİTKİ TÜRLERİNİN İÇERİKLERİNİN TESPİT EDİLMESİ VE DAPHNİA MAGNA ÜZERİNE TOKSİK ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Abstract

Daphnia’lar yüksek oranda protein ve temel yağ asitleri içeren bir tatlı su kabuklusudur. D. magna’nın çok çeşitli kirleticilere karşı duyarlı olması, kolay elde edilebilir ve kültürünün ekonomik olması, şeffaf vücut yapısı sayesinde içyapılarının gözlemlenebilir olması sebebiyle bu çalışmada model organizma olarak kullanılmıştır. Bu çalışmada Türkiye de yetişen ve Mandrake olarak bilinen Mandragora (adamotu) bitkisinin N-Hekzen ve Su %50 + etanol %50 çözgenleri kullanıldı. Çalışmada üç ekstraksiyon için de %10, %30, %50, %70, %90 ve %100 gibi farklı konsantrasyonlardaki örnekler kullanılmıştır. Akut toksisite testleri, standart “Daphnia sp. Akut Hareketsizlik Testi” protokolüne (OECD, 2004; Test No: 202) uygun olarak, statik sistem esasına göre yapılmıştır. Test sonucunda Mandragora (adamotu) bitkisinin masserasyon yöntemiyle hazırlanan ekstraksiyon örneklerinde Daphnia magna’ların ölüm oranlarının geleneksel ve mikrodalga yönteminden daha fazla olduğu, en yüksek LC50 (%55) konsantrasyon ile masserasyon yöntemin ve en düşük LC50 (%100) konsantrasyon değeri ile mikrodalga yönteminde elde edilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgular Mandragora (adamotu) bitkisinin yüksek toksik etkiye sahip olduğu ve geleneksel tedavide kullanımının insan sağlığı açısından risk taşıyabileceği belirlenmiştir. Masserasyon yöntemi ile elde edilen organik madde diğer yöntemlere göre daha yüksek olduğundan ölüm oranı daha fazla görülmüştür.