MODİFİYE EDİLMİŞ VE EDİLMEMİŞ OLAN BENTONİT KİLLERİ VE LEONARDİT UYGULAMALARININ ZEYTİN YETİŞTİRİCİLİĞİNDE TOPRAK ÖZELİKLERİ VE BİTKİ VERİM PARAMETRELERİNE ETKİSİ

Abstract

Toprak verimliliği ve sürdürülebilirliği henüz yeni bir kavram olarak bilimsel anlamda çalışılmaya devam etmektedir. Toprakların besin maddelerince fakir oluşları, yeterli tarım girdisinin sağlanamayışı ve yoğun bir şekilde bilinçsizce yanlış toprak yönetim sistemlerinin uygulamaları altında üretim yapılması toprak verimliliğini ve sürdürülebilirliğini yeniden ele almayı gerektirmektedir. Bu çalışmanın amaçları: i) zeytin yetiştiriciliğinde, farklı karakterlere sahip mineral kökenli Penergetic Boden (modifiye edilmiş bentonit kili), Bentonit (modifiye edilmemiş bentonit kili) ve organik kökenli Leonardit (organik materyal) girdilerinin farklı dozlarının seçilmiş toprak özellikleri üzerine etkilerini incelemek ve ii) ürünün verim kalitesi ve miktarı üzerine etkilerini karşılaştırmaktır. Çalışmada 3 marka x 3 doz x 2 dönem x 2 derinlik x 3 blok kullanılarak tesadüf blokları deneme deseni kurularak toprakta elektriksel iletkenlik (EC), toprak reaksiyonu (pH), kireç, organik madde, potasyum (K), fosfor (P), katyon değişim kapasitesi (KDK) ve verim kalitesi parametreleri ölçülmüştür. Bu çalışma sonuçlarına göre: Toprak EC si uygulama öncesi dönemine göre uygulama sonrasında bazı uygulamalarda %15.4 (PB2-D1), %47.5 (PB2-D2), %92.3 (PB3-D3), %66,7 (L1-D1), %50 (L1-D2), %69 (B3-D1) ve % 48.3 (B3-D2) istatiksel olarak önemli derecede artış görülmüştür (p<0,05). Toprak reaksiyonu (pH) penergetic bodende uygulama öncesi yüksek olurken uygulama sonrası pH değerleri genellikle uygulama öncesine göre daha düşük değerler almakta ama istatiksel olarak önemli bir farklılık gözlemlenmemiştir. Leonardit ve Bentonit uygulamalarında uygulanan dozlar uygulama öncesi degerlere göre daha yüksek ve daha düşük pH değerleri almaktadırlar ama istatiksel olarak önemli bir farklılık L1-D1 gözlemlenmiştir (p<0,05) Uygulama sonrası değeri uygulama öncesine göre daha düşük olup pH yi notür değere yaklaşmıştır. Toprak organik madde konsantrasyonlarında Penergetic Boden ve Bentonit uygulamalarında uygulama öncesi yükseken uygulama sonrası azalış gösterme eğiliminde ama Leonardit uygulamalarında ise yükseliş görülmüş ve istatiksel olarak L1-D1 VE L3-D1 doz uygulamaları önemli görülmüştür (p<0,05). Toprağa uygulanan organik ve inorganik kökenli ürünlerin toprağın yarayışlı fosfor değerleri üzerine Leonarditin bütün dozları, Penergetic Bodenin PB2 ve PB3 dozları, Bentonitin B1 ve B2 dozlarında dönemler arasında fosfor açısından önemli farklılıklar ortaya çıkmıştır (p<0,05). Uygulanan dozların verim üzerine etkileri incelendiğinde B3>PB2>PB3>L3>B1> - B2>PB1>L2>L1>K sıralamasını izlemiştir. Sonuç olarak, bu çalışma toprak verimliliği ve sürdürülebilirliği açısından kimyasal olmayan organik ve inorganik materyali girdilerin kulanılması bazı toprak parametrelerin iyileştirmesinde ve verimin artırılmasında etkili olduğunu ortaya koymaktadır.