HALEP MİRDÂSÎ HANEDANI

Abstract

XI. yüzyılın başlarında Halep, Hamdânî Hanedanının çöküş sürecinde olmasından dolayı siyasî bir boşluk içerisinde olan bir şehirdir. Öte yandan bölgede etkili olan Fâtımî Devleti, bu dönemde sözü edilen siyasî boşluktan yararlanarak şehirde kendi otoritesini tesis etmeyi başarmıştır. Fâtımîlerin Halep şehrine atadıkları idarecilerle Halep halkı arasında patlak veren sorunlar sonrasında ise Mirdâsîlerden Sâlih b. Mirdâs, Halep halkının istek ve daveti ile şehre gelmiş ve 1024 yılında Fâtımî Devletinin naibini yenerek Halep’te Halep Mirdâsî Hanedanını tesis etmiştir. Sâlih’in ardından üç oğlu Nasr, Atiyye ve Simâl Halep Mirdâsî Hanedanının yönetimini Fâtımî, Bizans ve Selçuklu devletlerinin Mirdâsîlere karşı geliştirdikleri siyasete rağmen başarılı bir şekilde idare edebilmeyi başarmışlardır. Amcası Simâl’in Halep idaresini Fâtımîlere bırakması sonrası harekete geçen Mahmûd b. Nasr, onunla ve Fâtımîlerin şehre atadığı idareci ile giriştiği mücadeleyi kazanarak Halep Mirdâsî Hanedanını deruhte etmiştir. Mahmûd’dan sonra da iki oğlu Nasr ve Sâbık sırasıyla Halep Mirdâsî Hanedanının başına geçmişlerdir. Bu iki emîr döneminde Halep yönetimi, Halep ve çevresindeki Türkmen etkisinden dolayı mutlak bir hâkimiyetle gelişim gösterememiştir. Bu süreç sonrası Halep’te bozulan siyasî, iktisadî ve sosyal dengeler sebebiyle şehir halkı, Şerefüddevle Müslim b. Kureyş’i Halep’e çağırmış ve bu çağrı ile birlikte 1080 yılında şehre gelen Şerefüddevle, Mirdâsîlere bir oyun oynayarak Halep’i ele geçirmiştir. Halep Mirdâsî Hanedanına son veren ve Halep’te beş yıl sürecek olan Ukaylî hâkimiyetini tesis eden Şerefüddevle Müslim b. Kureyş, Halep Mirdâsîlerinin mensup olduğu Kilâbî kabilesince desteklenen Süleyman Şah V tarafından etkisizleştirilmiştir. Onun ölümü ile birlikte Halep’teki Ukaylî egemenliği sona ermiştir. Bundan sonraki süreçte de Halep şehri, Selçuklu Devletinin mutlak hâkimiyetine girmiştir.