FARKLI GÜN UZUNLUKLARININ PREDATÖR Orius laevigatus FIEBER(HEMIPTERA: ANTHOCORIDAE)’UN BİYOLOJİSİ VE ÜREME ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ

Abstract

Tarımsal zararlıların biyolojik mücadelesinde kullanılan predatör ve parazitoit popülasyonları doğada zararlı organizmaları ekonomik zarar seviyesinin altında tutmak için yeterli yoğunlukta olmayabilir. Bu sebeple, biyolojik mücadele kapsamında, doğal düşmanların kitle halinde üretilip salınması yoluna gidilmektedir. Kontrollü koşullarda faydalı böceklerin hızlı, etkili ve ekonomik şekilde üretilebilmeleri için sıcaklık, nem ve ışık gibi koşulların uygun olması gerekmektedir. Bu özel koşullardan birisi de fotoperiyodizm olarak adlandırılan gün uzunluğudur. Orius laevigatus Fieber (Hemiptera: Anthocoridae), zararlıların popülasyonlarını baskı altına almada etkili olan kitle üretimi yapılan önemli bir biyolojik mücadele ajanıdır. Bu çalışma, farklı gün uzunluklarının O. laevigatus’un biyolojisi ve üreme özelliklerine etkisinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada, O. laevigatus’un besini olarak Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera: Pyralidae) yumurtaları kullanılmıştır. Çalışma, 25±1 0C sıcaklık, %60±5 orantılı nem ve 3500±500 lüx ışık şiddetinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, Uzun gün (16A-8K), Kısa gün (8A-16K), Sürekli aydınlık (24A-0K) ve Sürekli karanlık (0A-24K) olmak üzere dört farklı fotoperiyot denenmiştir. Çalışmanın parametrelerini, farklı gün uzunluklarında avcı böceğin preovipozisyon, ovipozisyon ve postovipozisyon süreleri, yumurtlama gün sayısı, bırakılan yumurta sayısı, yumurta açılım süresi, nimf gelişme süresi ile erkek ve dişi ömrü oluşturmuştur. Çalışma sonucunda en uzun ovipozisyon süresi 14.4 gün ile uzun gün koşullarında elde edilirken kısa günde bu süre 5.7 gün olarak belirlenmiş ve aralarında önemli bir fark olduğu ortaya çıkmıştır (P0.05). Canlılık oranı açısından, uzun gün, kısa gün, sürekli aydınlık ve sürekli karanlık koşullarda sırasıyla %78, %88, %45 ve %30 değerleri elde edilmiştir. Kısa gün koşullarında daha yüksek canlılık oranı elde edilmesine rağmen uzun gün ile aralarında istatistiki bir fark bulunmamıştır (P>0.05). Dişi başına bırakılan yumurta sayısıuzun gün koşullarında 69.9 yumurta olurken kısa gün koşullarında 23.6 yumurta olarak elde edilmiştir.Sürekli aydınlık ve sürekli karanlık koşullarda dişiler yumurta bırakmamışlardır. Çalışmada O. laevigatus’un üreme gücü uzun gün koşullarında ortalama 5.17 olurken bu değer kısa gün koşullarında 3.22 olarak belirlenmiş ve aralarında istatistiki olarak önemli bir farkın olduğu ortaya çıkmıştır (P