ŞANLIURFA KOŞULLARINDA FARKLI DİKİM ZAMANLARI VE YUMRU İRİLİKLERİNİN GLAYÖL’ÜN (Gladiolus ‘Red Beauty’) BİTKİ BÜYÜME VE GELİŞMESİ İLE ÇİÇEK VERİMİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Abstract

AraĢtırma, ġanlıurfa ekolojik koĢullarında kılıç çiçeği (glayöl) Gladiolus grandiflorus’da farklı dikim zamanlarının ve yumru iriliklerinin bitki büyümesi, geliĢimi ve çiçek verimi üzerindeki etkisini belirlemek için, 2019 yılında tarla koĢullarında yürütülmüĢtür. ÇalıĢmada, bitkisel materyal olarak, Red Beauty glayöl çeĢidinin 10-12 cm ve 12-14 cm irilikteki yumruları, kullanılmıĢtır. 1 Nisan tarihinden baĢlayarak, 15 gün aralıklarla gerçekleĢtirilen 5 farklı dikim (1 Nisan, 15 Nisan, 1 Mayıs, 15 Mayıs ve 1 Haziran) zamanları ile yumru iriliklerinin, çıkıĢ ve çiçeklenme zamanı ile bitki, çiçek ve yumrularda (korm) bazı kalite özellikleri ve yumru verimi üzerine etkisi araĢtırılmıĢtır. AraĢtırma sonucunda; dikim zamanları ve yumru irilikleri, vegetasyon süresi, yaprak ve çiçek sap sayıları, yumru sayısı ve çapı ile kralen sayısı ve ağırlığı üzerine etkisiz olurken, çıkıĢ süresi, %70 çiçeklenme, bitki boyu, baĢak ve yumru çevre uzunluğu üzerine etkili olmuĢtur. Ġlk çiçeklenme ve çiçekte kalma süresi, çiçek sap kalınlığı, kandil sayısı ve yumru ağırlığında sadece dikim zamanlarının etkisi önemli bulunurken, yumru veriminde ise dikim zamanları ile dikim zamanı x yumru irilikleri interaksiyonunun etkisi önemli bulunmuĢtur. Fenolojik gözlemler ve bazı morfolojik özellikler bakımından en iyi sonuçlar 1 ve 15 Nisan dikimlerinden, en uzun çiçekte kalma süresi 5 Haziran dikiminden ve en yüksek yumru verimi 15 Mayıs dikiminden elde edilmiĢtir. Bu çalıĢmayla, ġanlıurfa ekolojik koĢullarında Nisan -Mayıs aylarında yapılan dikimlerin Glayöl yetiĢtiriciliğine uygun olduğu tespit edilmiĢtir.