DİYARBAKIR İLİNDE YETİŞTİRİCİLİĞİ YAPILAN SİYAH ALACA SÜT SIĞIRLARINDA HAVA SICAKLIĞI ve BAĞIL NEMİN SÜT VERİMİ ÜZERİNE ETKİSİ

Abstract

Bu araştırma Diyarbakır ilinde yetiştiriciliği yapılan siyah alaca süt sığırlarında hava sıcaklığı ve bağıl nemin süt verimi üzerine etkilerini incelemek için yapılmıştır. Araştırmada Diyarbakır ilindeki ticari bir işletmeden elde edilen günlük süt verimlerine ilişkin kayıtlar kullanılmıştır. Günlük maksimum ve minimum sıcaklık ile günlük maksimum ve minimum nem değerlerini içeren meteorolojik kayıtlar Diyarbakır ilindeki Meteoroloji 15. Bölge Müdürlüğüne bağlı istasyondan temin edilmiştir. Süt verimlerine ilişkin veri setinde hiçbir sağlık sorununun olmadığı bilinen 185 baş Siyah Alaca süt sığırına ait beş farklı laktasyon sırasında 46 438 adet günlük süt verim kaydı ve hayvanlara ait kimi çevre faktörlerine ait bilgiler bulunmaktadır. Araştırmada hayvanların maruz kaldığı ısı stresinin süt verimi üzerine etkisini değerlendirmek için günlük maksimum, minimum ve ortalama sıcaklık ile nem değerlerinin kombinasyonlarından oluşan beş farklı sıcaklık-nem indeks (SNİ) tipi ele alınmıştır. Araştırma sonucunda Sıcaklık-nem indeksi için maksimum sıcaklık ve minimum nem kombinasyonu kullanılmasının (SNİd), diğer kombinasyonlara göre süt verim kayıplarını hesaplamada daha doğru sonuç verdiği saptanmıştır. Araştırmada süt sığırlarının yıl boyunca Mayıs – Ekim ayları arasında 160 gün süre ile sıcaklık stresine maruz kaldıkları ve bu süre zarfında hayvan başına yıllık 1518.85 kg süt verimi kaybına uğradıkları tespit edilmiştir. Ayrıca kritik değer (SNİd=69) aşıldıktan sonra her bir birim SNİd artışına karşılık inek başına 0.73 kg/gün süt verim kaybı gerçekleştiği belirlenmiştir.