GELENEKSEL BAĞLAMDA ERKEKLERİN DEĞİŞEN/DÖNÜŞEN ERKEKLİK ALGISI – MARDİN İLİ ÖRNEĞİ

Abstract

Bu çalışmanın temel konusu erkeklerin değişen ve dönüşen erkeklik algısıdır. Biyolojik olarak kadın ve erkek olmanın anlamı dışında sosyal ve kültürel anlamda kadınlık ve erkeklik algılarının olduğunu vurgulayan toplumsal cinsiyet alanındaki çalışmalar, kadınla ve erkekle ilgili birçok konuya farklı bağlamlardan bakarak kadın çalışmaları ve erkek çalışmaları alanlarını oluşturmuştur. Kimmel, erkeklik çalışmalarının başlangıç zamanıyla ilgili iki farklı görüş bildirmektedir. İlki, disiplin olarak feminizme ve kadın çalışmalarına yönelik olumlu bir tepki olarak 1970’lerin sonları ve 1980’lerin başlarında başladığını ifade etmiştir. İkincisi, pratik olarak erkeklere ve erkeklerin yaptığı işlere odaklanan insanlar üzerine yapılan çalışmalarla beraber başladığı düşüncesidir (Kimmel, 2008, s. 16). Bu bağlamda öncelikle cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramları açıklanmış ve bu kavramlar arasındaki farklar belirtilmiştir. Daha sonra kadınlık ve erkeklik algısını oluşturan toplumsal cinsiyetin edinilmesini anlamak adına erkek egemenliğine dayalı ataerkillik kavramı ele alınmıştır. Bu çalışmanın amacı, değişen ve dönüşen erkeklik algısının erkeklerin kendi gözünden görmektir. Diğer bir ifadeyle erkeklerin kendi bakış açılarıyla erkekliği, ataerkil sistemdeki erkeklik algısının onlarda yarattığı etkiyi ve bu etkinin bugünün değişen toplumsal yapısında nasıl değiştiğini araştırmaktır. Bu nedenle konuda bütünlük sağlamak adına erkeklik kavramı, ataerkil yapılarda ideal erkeklik olarak görülen hegemonik erkeklik ve erkekliğin inşasında rol oynayan bazı toplumsal süreçler üzerinde durulmuştur. Çalışma kapsamında Mardin’de yapılan saha araştırmasında 20 erkek ile yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Erkeklerin kendileri hakkındaki ve değişen erkeklik algılarıyla ilgili düşünceleri öğrenilmeye çalışılmıştır. Çalışma sonunda elde edilen veriler ışığında erkeklerin erkekliğe bakış V açısında hangi yönlerden değişimler meydana geldiği saptanmış ve değerlendirilmiştir. Sonuç olarak toplumdaki ataerkil erkeklik algısı erkeklerde hala hissedilse de büyük ölçüde değiştiği ve dönüştüğü tespit edilmiştir. Aynı zamanda erkeklerin bu değişimden memnun oldukları da anlaşılmıştır.