TOPRAKTAN VE YAPRAKTAN BOR UYGULAMALARININ PAMUĞUN (Gossypium hirsutum L.) VERİM, VERİM UNSURLARI VE LİF ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ

Abstract

Topraktan ve yapraktan bor uygulamalarının pamuğun (Gossypium hirsutum L.) verim, verim unsurları ve lif özelliklerine etkisini belirlemek amacıyla yürütülen bu çalışma; Şanlıurfa İli Eyyübiye İlçesi Külünçe köyünde 2021 yılı yaz sezonunda yürütülmüştür. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Denemede Şanlıurfa ilinde yaygın olarak ekilen Candia pamuk çeşidi bitki materyali olarak kullanılmıştır. Denemede bor uygulamaları topraktan (Kontrol, 60, 120, 180 ve 240 g da-1 bor) ve yapraktan [(7.5, 15, 22.5 ve 30 g da-1 bor (2 uygulama) bor)] olarak uygulanmıştır. Her parselden hasattan önce tesadüfi seçilen 10 bitki üzerinden bitki boyu, odun dalı sayısı, meyve dalı sayısı, koza sayısı, koza ağırlığı ve koza kütlü pamuk ağırlığı saptanmıştır. Her parselden alınan 500 g kütlü pamuk örneği çırçırlanıp çırçır randımanı, 100 tohum ağırlığı, lif indeksi ve elde edilen lif pamuk örneklerinden de lif kopma dayanıklılığı, lif inceliği, lif uzunluğu ve kısa lif indeksi özellikleri belirlenmiştir. Çalışma sonucunda; en yüksek kütlü pamuk verimi topraktan 180 g da-1 (510.33 kg da-1 ), yapraktan 30 g da-1 (2 uygulama) (508.43 kg da-1 ) ve yapraktan 22.50 g da-1 (2 uygulama) (507.17 kg da-1 ) bor uygulamalarından; en yüksek meyve dalı sayısı (9.27 adet/bitki), koza sayısı (9.23 adet/bitki), koza ağırlığı (7.22 g) ve koza kütlü pamuk ağırlığı (5.17 g) topraktan 180 g da 1 bor uygulamasından; en yüksek lif uzunluğu (29.97 mm) yapraktan 30 g da-1 (2 kez uygulama) bor uygulamasından elde edilmiştir. Bor uygulamalarının bitki boyu, odun dalı sayısı, çırçır randımanı, 100 tohum ağırlığı, lif indeksi, lif kopma dayanıklılığı, lif inceliği ve kısa lif indeksi özelliklerine herhangi bir etkisi bulunamamıştır. Pamuk için yapılacak olan bor uygulamalarında ekimden hemen önce toprağa 180 g da-1 veya yaprağa 30 g da-1 (2 kez uygulama) bor uygulanabileceği sonucuna ulaşılmıştır.