SIVI YOSUN GÜBRESİ VE VERMİKOMPOSTUN ARPA GELİŞİMİ VE KÖK BÖLGESİ MİKROBİYOLOJİK ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ

Abstract

Günümüzde kimyasal gübre kullanımına alternatif olarak organik gübre kullanımı tercih edilmektedir. Kimyasal gübre kullanımıyla toprağın yapısının bozulduğu, bitki gelişimine oldukça büyük zararlar verdiği tespit edilmiştir. Bu da bizleri organik gübreye yönlendirmektedir. Tercih edilen organik gübrelerden vermikomposttun bitki büyümesini hızlandırdığı, çimlenme hızını arttırdığı aynı zamanda toprak kökenli bitki hastalıklarını baskıladığı yapılan çalışmalarla gözlenmiştir. Bir çok ülkede gerek sıvı ekstratı gerekse direk toprağa karıştırılarak kullanılan sıvı yosun gübresinde de ; bitkide kuvvetli kök gelişimi, bitkilerde klorofil oluşumunu hızlandırması, bitkilerin hastalıklara ve çevresel streslere karşı daha dirençli olması, mikro ve makro elementlerin dengeli bir şekilde topraktan alınması, tarımsal ilaçların etkisini arttırması ve topraktaki nematotların zararlarını azaltması gibi etkileri yapılan çalışmalarla gözlenmiştir. Bu tez çalışmasında, sıvı yosun gübresi ve vermikompost gübresi kullanılarak arpa gelişimi ve kök bölgesi mikrobiyolojik özelliklerine etkisi incelenmiştir. Vermikompost ve sıvı yosun gübresi ticari gübre satan bayilerden temin edilmiştir. Arpa tohumu da GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsünden sağlanmıştır. Denemede kullanılan topraklarda herhangi bir uygulama yapılmamış yerden yüzeyden 0-25 cm derinlikten alınmış, 2mm elekten geçirilerek saksılara doldurulmuştur. Denemede 2 kg’lık tabaklı saksılar kullanılmıştır. Temel gübre olarak 6 kg N/da dozunda Amonyum sülfat ve 6 kg P2O5/da dozunda TSP ekimle birlikte tüm saksılara verilmiştir. Vermikompostun 4 dozu (%0, %10, %20 ve %40), sıvı yosun gübresinin 4 dozu (%0, %1, %2 ve %3) ile vermikompost ve sıvı yosun gübresinin kombinasyonu ekim öncesi ayrı ayrı topraklara uygulanmıştır. Her uygulama grubu için 3 saksı paraleli olmak üzere toplam 48 saksı kullanılmıştır. Sıvı yosun gübresi 50 ml olacak şekilde saksılara uygulanmış, bitkiler gerektiğinde hasat edilene kadar düzenli olarak distile su ile sulanmıştır. Arpa tohumları her bir saksıya 5 adet ekilmiş, çıkıştan sonra 3’e seyreltilmiştir. Deneme tesadüf parselleri deneme desenine göre doğal ışık alan serada yürütülmüştür. Bitkiler ekimden 60 gün sonra hasat edilmiştir. Hasat sonunda elde edilen sonuçlar ise klorofil miktarında artış, bitki boyunda uzama, kuvvetli kök gelişimi ve uzaması, yeşil aksam da yaş ve kuru ağırlıklarda gözlenebilir değişimler olmuştur. Ayrıca kök bölgesindeki toprakta bulunan bazı mikrobiyolojik aktivitelerin kullanılan vermikompost ve sıvı yosun gübresi ile faaliyetleri incelenmiştir. Türkiye toprakları organik besin açısından fakir olması nedeniyle kullanılan bu alternatif organik gübre tarımın sürdürülebilirliği açısından büyük bir önem arz etmektedir.