ŞANLIURFA’DAKİ KENE (ARACHNIDA: IXODIDA) FUANASININ ARAŞTIRILMASI

Abstract

Bu çalışmada Şanlıurfa kent merkezi ve ilçeleri dahil olmak üzere, kene faunasın tespiti amaçlanmıştır. Örneklem bölgelerinde, hem konak üzerinde (İnek, koyun, keçi, köpek, kedi, tavuk ve güvercin) hem de araziden keneler toplanmıştır. Şanlıurfa merkez ilçeleri dahil toplam 13 ilçesinde, Ocak 2021-Şubat 2022 tarihleri arasında arazi çalışması yapılmıştır. Çalışma boyunca 1200 kene örneği toplanmış olup, örnekler %70’lik alkol ve sertleşmesini önlemek için 2ss gliserin içerisinde muhafaza edilmiştir. Kenelerin tür teşhisleri, literatürdeki tayin anahtarlarından yararlanılarak yapılmıştır. Şanlıurfa ve ilçelerinde yapılan bu çalışmanın sonucunda üç farklı cinse ait toplam beş kene türünün yayılış gösterdiği tespit edilmiştir. Rhipicephalus Cinsine ait Rhipicephalus turanicus türü, tüm ilçelerde yayılış gösterdiği, en fazla Hilvan, Siverek, Akçakale ve Bozova ilçelerinde bulunmuştur. R. turanicus türü, yaz ayında ve mera hayvanlarında daha yaygın olarak bulunduğu tespit edilmiştir. Hyalomma cinsine ait Hyalomma dentritum ve Hyalomma excavatum olmak üzere iki tür tespit edilmiştir. Hyalomma dentritum ve Hyalomma excavatum türleri en fazla yaz aylarında ahır hayvanlarından toplanmıştır. Argas cinsine ait Argas persicus ve Argas reflexcus olmak üzere iki türün yayılış gösterdiği tespit edilmiştir. Argas reflexcus türü en fazla Merkez ilçeler olan, Haliliye, Eyyübiye ve Karaköprü’de yaygın olarak bulunduğu tespit edilmiştir. Argas persicus ve Argas reflexcus türleri tüm yıl konak hayvanın yuvasında yaşadıkları tespit edilmiştir. Argas reflexcus türü Şanlıurfa için yeni bir kayıttır. Sonuç olarak Şanlıurfa İli ve çevresi kenelerin yaşaması için uygun habitatlar barındırdığı tespit edilmiş olup, konak (İnek, koyun, keçi, köpek, kedi, tavuk ve güvercin) özgünlüğü olan kenelerin yaşamaları ve çoğalmaları için yeterli miktarda kanatlı, küçük ve büyük baş hayvanların olduğu tespit edilmiştir.