FARKLI YÜZEY TİPLERİNDE VE FARKLI YÜKSEKLİKLERDE FOTOGRAMETRİK YÖNTEMLERLE ÜRETİLEN ORTOFOTOLARIN KONUM DOĞRULUĞU ANALİZİ

Abstract

İHA fotogrametrisi, son yıllarda gerek Harita Mühendisliği gerekse diğer disiplinler için oldukça güncel bir çalışma konusu olmuştur. Özellikle geniş alanlar için detaylı ölçüm olanağı sunması sayesinde doğru veriye hızlı ulaşım noktasında önemli bir yöntem haline gelmiştir. İHA fotogrametrisinin çıktı ürünlerinden birisi olan ortofotolar (ortomozaik) genelde iki boyutlu çalışmalarda; proje ve planlara altlık olma, alan üzerindeki belli zaman aralığındaki değişimleri izleme, vektörel veri tabanlarına altlık görsel oluşturma vb. gibi amaçlarla kullanılmaktadır. Ayrıca üç boyutlu verilerin görsel yorumlamasını kolaylaştırma amacıyla da kullanılabilmektedir. Bu açıdan bakıldığında üretilen ortofotoların geometrik çözünürlüğün kullanılacağı çalışmaya göre değişiklik göstermesi beklenmektedir. Geometrik çözünürlüğün artışı detay sınıflarının tespitini arttıracağı gibi donanımdaki işlem yükünü de arttıracaktır. Bu yüzden ortofotoların üretimi esnasında ihtiyaca göre en doğru parametrelerin seçilmesi uygun alacaktır. Ayrıca üretilen verilerin geometrik çözünürlüğü kadar konum doğruluğu da önemlidir. Çalışma, Adıyaman ili Merkez ilçesinde farklı yüzey tiplerini bir arada bulunduran 20.2 hektarlık bir alanda gerçekleştirilmiştir. Çalışma alanı içerisine Yer Kontrol Noktaları (YKN) ve Analiz Noktalarını (AN) oluşturmak üzere 17 adet nokta işaretlenmiştir. İHA ile 100 ve 200 metre uçuş yüksekliklerinde, kamera açıları düşey ve eğik ayarlı olmak üzere 4 uçuş gerçekleştirilmiştir ve YKN sayısının ve uçuş tipinin veri üzerindeki yatay ve düşey konum doğruluğu irdelenmiştir. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda en az hataya sahip sonuç 100 metre yükseklikten düşey kamera açısıyla çekilen fotoğrafların sahaya homojen olarak dağılmış olan YKN tasarımıyla dengelenmesi ile elde edilmiştir ve 0.07m karesel ortalama hata değeri hesaplanmıştır. En fazla hataya sahip sonuç ise 200 metre yükseklikten eğik kamera açısıyla çekilen fotoğrafların saha köşelerine dağılmış olan YKN tasarımıyla dengelenmesi ile elde edilmiştir ve 0.12 m karesel ortalama hata değeri hesaplanmıştır. Bu sonuçlar İHA fotogrametrisinin konum doğruluğu açısından oldukça yüksek doğruluğa sahip veriler ürettiğini ve değişken parametre seçimleri ile doğruluğun daha da arttırılabileceğini göstermektedir.