Lipoid proteinosis hastalarında serbest amino asit profilinin incelenmesi / Investigation of free amino acid profile in lipoid proteinosis patients

Abstract

Urbach-Wiethe sendromu (UWS) veya lipoid proteinoz, genellikle dermatolojik, oftalmolojik, otolarengolojik ve nörolojik bulgular gösteren nadir bir otozomal resesif multisistem bozukluğudur. Hyalin materyalinin deri, mukoza ve çoklu iç organlara sızması ile karakterize multisistemik bir hastalıktır. 2002'de genomeidik bağlantı analizi kullanan LP, kromozom 1q21 üzerindeki bir lokasyonla eşleşti ve ECM1 genindeki patojen mutasyonlar tanımlandı, ama esas olarak gırtlak, cilt ve ilgili vücudun çeşitli dokularında eozinofilik hiyalin benzeri bir madde birikimi ile karakterizedir. Her ne kadar en çarpıcı sempton ses kısıklığı olsa da genellikle bebeklik döneminde veya erken çocuklukta görülen, moniliform bleroz denilen kapak lezyonlarının hastalık için patogonomik olduğu düşünülmektedir. Lipoid proteinoz, otozomal resesif paternde kalıtsal olan nadir bir genodermatozdur. Lipoid proteinozis hastalığı hakkında genetik mutasyonlara dair bazı veriler elde edilse de biyokimyasal metaboliti hakkında yeterince bilgi ve donanımına sahip değiliz. Genetik mutasyonlara bağlı olarak hangi metabolik yolakların kesintiye uğradığının bilinmesi hastalığın prognozu ve komplikasyonların yönetimi açısından faydalı olabilir. Son zamanlarda metabolitlerin tayini için yaygınlaşan LC/MS-MS cihazları gizli kalmış patolojik yolakların tespitinde yol gösterici olabilir. Metabolitlerin düzeyleri hücresel fonksiyonların işleyiş bilgilerini yansıtır ve bunun sonucu olarak genetik veya çevresel değişikliklere bağlı hücrenin veya dokunun fenotipini tanımlar. Kütle spektrometrik ölçüm metodları serbest ve aminoasit profilinin tespiti ve hastalıkların patogenezinde fikir elde etme yönünde katkılar sağlamıştır. Bu çalışma, LP hastalarında metabolomik ile aminoasit metabolik yolağının tespiti ve objektif biyokimyasal belirteçlerin belirlenmesinde yeni bir yöntem ortaya koymayı amaçlamıştır. Çalışma sonucunda elde edeceğimiz profil değişikliklerinin, hastalığa özgü bulgular ortaya çıkartacağını umut ediyoruz. Genel bir tarama gerçekleştirdiğimizde LP hastalarında serbest aminoasit profil ile ilgili herhangi bir çalışmanın yapılmadığını saptadık. Yapmayı planladığımız çalışmamız bu konuyla ilgili ilk çalışma özelliğindedir. Bu çalışmada elde edilen sonuçlarla serbest aminoasit metabolik yollarının tanımlanmasıyla LP'nin patogenezinin netleştirilebileceği ve bu yollara müdahalelerle yeni tedavi protokollerinin araştırılabileceği tahmin edilebilir. ANAHTAR KELİMELER: Lipoid proteinozis, amino asit, LC-MS/MS