Türkiye'de gelir dağılımının incelenmesi (1998-2015) / Examination of income distribution in Turkey (1998-2015)

Abstract

Gelir dağılımındaki adalet, bir ülkenin gelişmişlik seviyesini belirlemek için önemli bir ölçüttür. Bir ülkenin ekonomisi değerlendirildiğinde, temel ekonomik göstergeler içinde sayabileceğimiz enflasyon, işsizlik, ekonomik büyüme, döviz kurları, faiz, borç stoku, ödemeler dengesi gibi göstergelerin yanında gelir dağılımını da önemli bir yer tutmaktadır. Küreselleşmeyle birlikte dünyadaki zenginliğin arttığı yönündeki söylemlere karşılık, gelir dağılımındaki adaletsizliğin ve dünyanın birçok yerinde en temel ihtiyaçlara bile erişemeyen insanların sayısının her geçen gün arttığı görülmektedir. Bu nedenle günümüz dünyasında gelir dağılımı adaleti önemli bir sorundur. Türkiye'nin gelir adaleti açısından ise, Kasım 2000 ve Şubat 2001 ekonomik krizlerinden sonra Güçlü Ekonomiye Geçiş Programıyla ve 3 Kasım 2002 Adalet ve Kalkınma Partisi Hükümetleriyle yakalanan ekonomik istikrara karşılık gelir dağılımında önemli bir iyileşmenin ve Türkiye'deki gelir dağılımının gelişmiş ülkeler seviyesinde olmadığı görülmektedir. Çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, gelir dağılımı kavramları, gelir dağılımı ölçümünde kullanılan yönetmeleri ve gelir dağılımı teorileri üzerinde durulacaktır. İkinci bölümde, birincil ve ikincil gelir dağılımı kavramları verilerek devletin piyasa sürecine müdahale ederek gelir dağılımını nasıl etkilediği değerlendirilmiştir. Ayrıca gelir dağılımın etkileyen faktörler incelenmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise, Türkiye'de 1998-2015 yılları arasında gelir dağılımının durumu ve seyri ele alınarak, Kasım 2000 ve Şubat 2001 ekonomik krizlerinden sonra kurulan istikrarlı hükümetler döneminde yakalanan istikrar ve ekonomik iyileşmeye karşılık gelir dağılımının nasıl etkilendiği anlaşılmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Gelir Dağılımı, Gini Katsayısı, Gelir Dağılımı Etkileyen Faktörler, Türkiye'de Gelir Dağılımı.