Fethinden Emevîlerin sonuna kadar Gazze / Gaza: From the Muslim conquest to the end of the Umayyad dynasty

Abstract

Bu çalışmada Bilâdüşşâm sınırları içerisinde, Filistin bölgesinin en önemli ve en eski şehirlerinden biri olan Gazze'nin, fethinden Emevîlerin sonuna kadar ki zaman dilimi ele alınmıştır. Araştırmada Gazze'de tarihi süreç içerisinde hüküm sürmüş devletleri belirlemek, Gazze'nin fethini detaylı bir şekilde ele alarak incelemek, İslâmi Dönem içerisinde Hulefâ-yi Râşidîn ve Emevîler Dönemi'nde şehri siyasî, idârî, ekonomik, kültürel ve mimarî yönden incelemek amaçlanmıştır. Gazze stratejik konumundan dolayı birçok devletin yarış sahasında bulunmuştur. Çalışmada Gazze'nin Ken'ânîler tarafından kurulduğu, şehrin tarihi süreç içerinde birden çok devlete ev sahipliği yaptığı belirtilmiştir. Gazze tarih içerisinde önemli limanlara sahip olmasıyla ticaret kavşağı görevi üstlenmiştir. Câhiliye Dönemi'nde Araplar ticaret nedeni ile Gazze'de çok sık bulunmuşlardır. Gazze tarihte Hz. Peygamber'in Gazze'de vefat eden büyük dedesi Hâşim b. Abdümenâf'tan dolayı "Gazzetü Hâşim" olarak da isimlendirilmiştir. Araştırmada Hz. Peygamber'in Gazze'nin fethini müjdeleyen haberine yer verilmiştir. Hz. Peygamber'den sonra Hz. Ebû Bekir Dönemi'nde şehrin fethi gerçekleşmiştir. Gazzenin Hulefâ-yi Râşidîn Dönemi'nde siyasî ve idarî yönden Filistin eyaletine bağlı olduğu, Dönem içerisinde şehrin ticaret şehri olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Gazze Mısır'ın fethi için tampon bölge görevi üstlenmesi yönüyle önemli bir şehir konumunda olmuştur.