Şanlıurfa koşullarında Echinacea purpurea bitkisinin verim ve bitkisel özelliklerinin belirlenmesi / Determination of yield and plant characteristics of E. purpurea plant in Sanliurfa conditions

Abstract

Araştırma, Ekinezya (Echinacea purpurea L. Moench)'nın, Şanlıurfa koşullarında, verim ve bazı tarımsal özelliklerini belirlemek amacıyla, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Osmanbey Yerleşkesi, Tarımsal Araştırma ve Uygulama Alanında, 2018 yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. Gözlemler 2017 yılında dikilen bitkilerde tesadüfen seçilen, 50 bitkiden alınmıştır. Sezon boyunca 4 biçim alınmış ve biçimlere göre bitki boyu (5.00-70.00 cm), dal sayısı (1.00-5.00 adet/ocak), yan dal sayısı (0.00-16.00 adet/bitki), çiçek sayısı (1.00-17.00 adet/bitki), yeşil herba verimi (1.00-270.70 g/bitki), kuru herba verimi (0.078-69.76 g/bitki), kuru yaprak verimi (0.005-22.54 g/bitki), taze çiçek verimi (1.00-76.58 g/bitki), kuru çiçek verimi (0.014-17.79 g/bitki), taze kök verimi (4.78-94.85 g/bitki), kuru kök verimi (1.35-35.73 g/bitki), kuru yaprakta uçucu yağ oranı (% 0.01), kuru kökte uçucu yağ oranı (% 0.03), kuru sapta uçucu yağ oranı (% 0.03) ve kuru çiçekte uçucu yağ oranı (% 0.04), kuru rozet yaprakta uçucu yağ oranı (% 0.03) gözlemleri alınmıştır. Ayrıca, uçucu yağda ana bileşen olarak %14.61 2-Hexyl hydroperoxide olduğu ve bunu %11.62 Verbenol, %10.52 3-Hexyl hydroperoxide, % 8.64 Caryophyllene oxide izlendiği saptanmıştır. Elde edilen verilerin genel ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanmıştır. İncelenen özellikler yönünden bitkiler arasında büyük varyasyonlar saptanmış ve en yüksek değerler birinci biçimden elde edilmiştir. Genel olarak sıcaklık artışı ve geciken biçimler verimi düşürmüştür.