Bitümlü sıcak karışımların farklı iklim şartlarında bozulmasına filler etkisinin değerlendirilmesi / Evaluation the effect of the filler on the deterioration of the bituminous hot mixtures in climatic conditions

Abstract

Ülkemizde en çok tercih edilen karayolu üst kaplama malzemelerinin başında bitümlü sıcak karışımlar gelmektedir. Bitümlü sıcak karışımlar kaba agrega, ince agrega ve bitümün uygun sıcaklıkta karıştırılmasıyla elde edilir. Kaplamanın performansını agrega cinsi ve miktarı, bitümlü bağlayıcı cinsi ve miktarı gibi etkileyen birçok etken vardır. Bitümlü sıcak karışımların bozulmasını etkileyen başlıca faktörlerden biri iklim şartlarıdır. Viskoelastik ve termoplastik malzeme olan bitüm, yazın ısınarak yumuşar ve kışın gevrekleşerek çatlar. Bitümlü sıcak karışımların bozulmasını azaltmak amacıyla gelişen teknolojiyle birlikte aynı doğrultuda çalışmalar artmıştır. Bu çalışmada, farklı doğal filler malzemeler kullanılarak bitümlü sıcak karışımların sıcaklık ve yağmur etkisiyle performans kaybını önlemek hedeflenmiştir. Doğal filler malzeme olarak bazalt, kalker ve volkanik cüruf kullanılmıştır. Doğal filler malzeme oranı % 6 olarak sabit tutulmuştur. Tüm karışımlarda kaba ve ince agrega için bazalt kullanılmıştır. Bazalt filler, kontrol numunesi olarak değerlendirilmiştir. Agrega, bitüm ve bitümlü sıcak karışım deneyleri olarak üç ayrı kategoride deneyler yapılmıştır. %4,5– 5 – 5,5 – 6 – 6,5 oranlarında bitüm kullanılmak üzere toplam 45 adet numune hazırlanmıştır. Marshall stabilite ve akma deneyine tabii tutulan numuneler, farklı filler malzemeler için optimum bitüm yüzdesi belirlenmiştir. Optimum bitüm yüzdesi belirlenen karışımlara yaşlandırma tayini yapılmıştır. Farklı deneylere tabii tutulan numunelerin iklim şartlarındaki performansı karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak kalker atığının fazla olduğu kurak bölgelerde alternatif filler malzemesi olarak kullanılabileceği sonucu elde edilmiştir.