Şanlıurfa ilave sulu koşullarına uygun yulaf çeşitlerinin belirlenmesi / Adaptation of some oat genotypes for supplementary irrigation in Şanliurfa

Abstract

Bu çalışma 2018-2019 ürün yetiştirme sezonunda, Şanlıurfa ekolojik koşullarında bazı yulaf çeşitlerinin bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi için GAP Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Koruklu Araştırma İstasyonunda yürütülmüştür. Çalışma , tesadüf blokları denenme desenine göre 4 tekerrürlü olarak yürütülmüş olup , deneme materyali olarak Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü yulaf ıslah programından temin edilen yazlık ve alternatif yetiştirme tabiatlı 25 adet yulaf çeşidi kullanılmıştır. Çalışmada; metre karedeki bitki sayısı (adet/ m²), başaklanma gün sayısı (gün), bitki boyu (cm), yatma durumu, bitki başına salkım sayısı(adet/bitki), salkımda tane sayısı (adet), salkımda tane ağırlığı (g), bin tane ağırlığı(g), tane verimi(kg/da) , protein oranı (%), hektolitre ağırlığı (kg/hl), tane iriliği (bitki/adet), hasat indeksi (%), yaş ot verimi (kg/da) ve dekara gelir (TL/da) incelenmiştir. Sonuçlar varyans , korelasyon ve regresyon analizleri ile değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre; metrekarede bitki sayısı 496-904 adet/ m² , başaklanma gün sayısı 100-113 gün , bitki boyu 95-138 cm, yatma %6-%90 ve 2-5 , bitki başına salkım sayısı 14.4-30.2 adet, salkımda tane sayısı 42-100 adet, salkımda tane ağırlığı 0.92-3 g, bin tane ağırlığı 17.4-41.5 g, tane verimi 236,8-688 kg/da, protein oranı %11.6-%14, hektolitre ağırlığı 28.4-51.3kg, tane iriliği %41.59- 97.79, hasat indeksi %15.72-%37.41, yaş ot verimi 1997,5-4837,5 kg/ da, olarak tespit edilmiştir. Standart çeşitlerde Küçük Yayla 549,67 kg/da ile tane veriminde en yüksek değeri veren çeşit olmuştur. En yüksek yaş ot verimi 3 nolu hattan (6874,75 kg/da) elde edilmiştir. Dekara gelir en cok 19 nolu hattan ( 748 TL/da) elde edilmiştir. Verim ve verim öğeleri arasında yapılan kolerasyon analizi sonucunda tane verimi (kg/da) ve yaş ot verimi(kg/da) arasında (r=0,2578**) olumlu ve önemli bulunmuştur. Kalite Parametreleri ve pazar fiyatı arasında korelasyon hesaplanmış, pazar fiyatı ile hektolitre (kg/hl) (r=0,3762**) ve 1000 tane ağırlığı(g) (r=0,6467**), arasında olumlu ve önemli ilişkiler bulunmuştur. Dekara gelir ile tane verimi arasında y=14.76+1,17x şeklinde bir regresyon ilişkisi (%R2 =80) saptanmıştır. Ayrıca pazarlama fiyatı ile 1000 tane ağırlığı arasında y=0.89+0,010x şeklinde bir regresyon ilişkisi (%R2=74) saptanmış diğer regresyon ilişkileri düşük %R2 değerleri ile kayda değer bulunmamıştır. Dekara gelir bakımından Hat 4 ,19 ve 18 sırasıyla 762.14 TL/da , 758.46 TL/da, ve 755,89 TL/da ile ilk 3 sırada yer almışlardır. Yulafın bölgede ilave sulanan koşullarda başarı ile yetiştirilebileceği ve gelir bakımından arpa ile rekabet edebileceği anlaşılmıştır.