Emel Dunkul ile Cahit Sıtkı Tarancı'nın şiirlerinde ölüm teması / The topic of death as tackled by poetry of Amal Dankal and Jahid Sıtkı Tarnjı

Abstract

Yaşam ve ölüm, insanlık tarihi boyunca insan için her zaman var olacak iki unsurdur. Hayat, insanların bu gezegende belli bir vakit geçirmek için var olduğu bir yolculuğun başlangıcıdır; ölüm ise, insanın özü olan toprağa geri dönmesi, bedenin yok olması ve Allah'ın belirlediği vakit gelip tekrar dirilene kadar toprak altında bir bekleyiş halidir. Ölüm ve yaşam arasındaki ilişki, birinin varlığının diğerine kanıt oluşturduğu bir bütünlük ilişkisidir. Birinin varlığı aynı zamanda diğerinin de varlığı anlamına gelir ve bu zıt ilişki kişiye tersini anlama fırsatı verir. Kişi ölümün kaçınılmaz bir kader olduğunu bilse de hayat ona acı çektirse de ve ona zulmünü gösterse bile hayata tutunur. Öte yandan, insan ölümü deneyimlemediğinden ve ölüm meselesi, aşılmaz ve bilinmeyen gizemli bir mesele olarak kaldığı için sürekli ondan kaçar ve bundan bahsetmekten kaçınır. Hayat, insanın varoluşa tutunarak, umut ve hayallerle dolu kaldığı bir zaman dilimi iken, ölüm, tüm umutları ve hayalleri yok edecek, insanı yeryüzünden son varış noktasına götürecek kaçınılmaz acı bir gerçektir. Bu tez iki şairin şiirinde ölüm olgusuna ışık tutuyor. Ölüm, tıpkı insanın varoluşunun temel eksenlerinden biri olduğu gibi, bu iki şairin şiirlerinde de en önemli eksen olarak kabul edilir ve tüm şiirleri incelendiğinde, bütün şiirlerinde ölüm temasının var olduğunu görmekteyiz. Bu tezde Mısırlı şair Emel Dunkul ve Türk şair Cahit Sıtkı Tarancı'nın ölüm temalı şiirlerinin sanatsal analizinin karşılaştırması yapılmıştır. Şiirlerinde ölüm temasının hâkim olduğu, on dokuzuncu yüzyılın başlarında doğan ve ortasında vefat eden Türk şair Cahit Sıtkı ile on dokuzuncu yüzyılın ortalarında doğan ve sonunda vefat eden Mısırlı şair Emel Dunkul'un şiirlerindeki ölüm temasındaki benzerlikler ve farklılıkları ortaya çıkarmak üzere karşılaştırmalı analitik yöntem kullanılmıştır. Bu araştırma metodolojisi, araştırmanın bir özet, bir giriş, üç bölüm ve bir sonuçtan oluşmasını gerektirmiştir. Birinci bölümde, karşılaştırmalı edebiyata ve dilbilimsel olarak ölüm, batı ve İslam felsefesinde, eski ve modern Arap şiirinde, Türk edebiyatındaki ölüm kavramına ışık tutuldu. İkinci bölümde, Emel Dunkul ve Cahit Sıtkı Tarancı'nın hayatları ve edebi kişiliklileri ele alındı. Üçüncü ve son bölümde: Hem Emel Dunkul hem de Cahit Sıtkı'nın ölüm temalı şiirlerden örnekler verilerek, şairlerin şiirlerindeki ölüme bakış açıları karşılaştırıldı. Sonuç kısmında araştırma sırasında ulaştığımız en önemli veriler; ölüme odaklanarak şiir yazmalarının sebebinin şairlerin yaşadıkları dönemlerden ve o dönemlerde yaşanan olaylardan etkilenmesidir. Ölüm, anlamını şairlerin kendi deneyimlerinden, kültürlerinden, tarih, düşünce, felsefe ve ilham veren antik efsanelerdeki kapsamlı okumalarından da almıştır. Şairler, şiirleriyle ölümün gücünü reddeder, meydan okur ve direnirler. Anahtar kelimeler: Emel Dunkul, Cahit Sıtkı Tarancı, Ölüm, Çağdaş Şiir, Ölüm Korkusu.