Ilkokula giden çocuklarda kronik hastalık görülme sıklığı ve öğretmenlerinin yaklaşımının değerlendirilmesi / The prevalence of chronic disease in children through primary school and determining the approaches of the teachers

Abstract

Günümüzde kronik hastalıklar tüm dünyada önemli bir sağlık sorunu haline gelmekte ve kronik hastalıklı çocuk nüfusu gün geçtikçe artmaktadır(1). Şanlıurfa çocuk nüfusunun fazla olması ve ilkokuldaki öğrenci sayısı bakımından Türkiye'deki 3 büyük ilden sonra 4. Sırada yer alması nedeniyle bu çalışma Şanlıurfa Merkez ilköğretim öğrencilerinde kronik hastalık görülme sıklığı ve öğretmenlerinin yaklaşımının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı-kesitsel olarak yapılmıştır. Çalışmanın evrenini Şanlıurfa merkez ilçelerinde ilköğretime giden öğrenci ve bu öğrencilere eğitim veren öğretmenler oluşturmuştur. Çalışmanın örneklemini evrenin tamamına ulaşacak şekilde planlanmış ve 125 kronik hastalığa sahip olan öğrenci ve 109 öğretmeni kapsamıştır. Araştırmanın verileri Öğrenci Tanıtıcı Bilgi Formu ve Öğretmen Bilgi Formu kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde yüzdelik dağılımlar ve Ki kare önemlilik testi kullanılmıştır. İlköğretim öğrencilerinde kronik hastalık görülme sıklığı %1,1 olarak bulunmuştur. Öğrencilerin, %60,8'inin 5-8 yaş aralığında (yaş ortalaması 8,14± 1,285), ve %56,8'nin erkek olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin sahip olduğu kronik hastalıklara bakıldığında %29,6 ile astım ilk sırada yer almaktadır. (n=37). Astım hastalığını %14,4 ile epilepsi hastalığı (n=18) ve %10,4 ile kardiyovasküler hastalıklar, %8 ile kas iskelet hastalıkları, %7,2 ile deri hastalıkları ve mide bağırsak hastalıkları takip etmektedir. (n=13). Diğer kronik hastalıklar %15.2 ile Böbrek Yetmezlikleri, Hidrosefali olarak tespit edilmiştir. Kronik hastalığa sahip olan çocukların anne ve babalarının %46,4'ünün akraba evliliği olduğu belirlenmiştir. Kronik hastalığı olan öğrencilerin %48,0'ı tedavisi için ilaç kullandığı bulunmuştur. Öğrencilere eğitim veren öğretmenlerin %75,2'sinin kadın olduğu, kendisinde veya ailesinde en az birinde kronik hastalığı olanların oranı ise %45,9 olarak tespit edilmiştir(n=50). Öğretmenlerde bulunan kronik hastalıklara bakıldığında %23,8 kardiyovasküler hastalıklar (KKY,HT) ve mide bağırsak hastalıkları (Gastrit, çölyak) ilk sırada yer almaktadır. Öğretmenlere kronik hastalığa sahip öğrencilerinin başarı durumu sorulduğunda %22,0'sinin başarı durumunu düşük olduğunu belirtmişlerdir. Öğrencilerinin hastalığından dolayı %24,8'inin rahatsızlandığı zamanlarda devamsızlık yaptığını bulunmuştur. Sonuç olarak; kronik hastalığa sahip öğrencilerin fazla olması, sağlık durumlarının ve buna bağlı olarak okul başarı durumlarının istenen ve beklenen düzeyde olmadığı görülmüştür. Bu çerçevede okul-aile ilişkisini geliştirilmesi, aileler ve öğretmenlerin kronik hastalığı olan öğrencilerin psiko-sosyal açıdan bilgilendirilmesi gerekmektedir. Bütün okullarda okul sağlığı hemşireliğinin aktifleştirilerek hemşireler tarafından okul sağlığı programlarına başlanması önerilmektedir. Anahtar kelimeler: Kronik Hastalık, İlköğretim Öğrencileri, Okul, Öğretmen, Hemşirelik