Etkin vergilemede mali müşavirlik mesleğinin kurumsallaşmasının ve bağımsız denetimin rolü: Şanlıurfa ili örneği / The role of institutionalization of financial consultancy in effective taxation and the role of independent auditing: Sample of Şanlıurfa province

Abstract

Vergi bir ülkenin çarkının dönmesinde en önemli etkenlerden bir tanesidir. Bu bağlamda bu araştırmada etkin vergilemede mali müşavirlik mesleğinin kurumsallaşmasının ve bağımsız denetimin rolü incelenmiştir. Bu araştırmanın gerçekleşmesi için Şanlıurfa ilindeki vergi mükellefleri, vergi dairesi çalışanları ve mali müşavirleri saha çalışması olarak kullanılmıştır. Saha çalışmasında vergi mükellefi, serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) ve vergi dairesi çalışanlarına yönelik üç ayn anket hazırlanmıştır. Ankette 154 vergi mükellefi, 62 SMMM ve 4 7 vergi dairesi çalışanına ulaşılmıştır. Vergi mükellefi anketinde cinsiyet, yaş ve eğitim durumu yanında yıllık geliri ve tahmini olarak ödediği vergi sorulmuştur. Akabinde mükellefin kurumsallaşma, vergiye bakışı ve vergi dairesi ile ilgili görüşleri sorulmuştur. Mali müşavirlere yönelik ankette ise cinsiyet, yaş ve yıllık gelir yanında iş deneyimleri, kurumsallaşma, vergi dairesi, vergi mevzuatı ve vergi süreçleri ile ilgili algı ve değerlendirmeleri sorulmuştur. Vergi dairesi çalışanlarına uygulanan ankette cinsiyet, yaş ve mesleki deneyim yanında kurumsallaşma, vergi mükellefi, mali müşavirlik ve vergilendirme süreçlerine ilişkin değerlendirme ve önerileri sorulmuştur. Anketlerin uygulanması ile elde edilen veriler tanımsal veri analizi ve tablolarla analiz edilmiştir. Bu verilerin analiz edilmesi için Excel ve SPSS programları kullanılmıştır. Bu araştırmanın amacı kapsamında birçok araştırma problem oluşturulmuş ve bunlara yönelik veriler betimsel olarak analiz edilmiştir. Bu iV araştırma problemleri arasında mali müşavirlerin mükellefo maddi açıdan bağımlılığının azaltılması ve mali müşavirlik mesleğinin kurumsallaşması halinde vergi kaybının minimum düzeye inebileceği incelenmiş ve bulgular bu hipotezi doğrulamıştır. Vergi mükellefi en az vergi ödeten mali müşaviri tercih etmektedir. Buna karşılık mali müşavir bu görüşe katılmasa da ücretini mükelleften aldığından dolayı mesleğini ideal bir şekilde icra edememektedir. Ayrıca şu sonuca varılmıştır; mükellef kamu yatırımlarmm ve hizmetlerinin (ulaşım, adalet, eğitim, sağlık, güvenlik gibi) tamamen vergi gelirleri ile karşılandığı ve bunların kendine geri döndıığtıne inandırılırsa vergi ödeme isteği artar ve vergi gelirleri arttırılabilir. Anahtar Kelimeler: Etkin vergileme, Mali mıışavirlik, Kun.ıınsallaşma, Bağımsız denetim