Bahrî Memlûklar Döneminde Halep Naipliği / Aleppo Regency during Bahri Mamluk era

Abstract

Bu çalışmanın konusu Bahrî Memlûklar dönemi olarak adlandırılan Mısır Memlûk Devleti'nin ilk döneminde (M.1260-1382), Halep Naipliği'nin siyasi ve askeri faaliyetleridir. Araştırma, Halep Naipliği'nin, devletin kuruluş aşamasında dış tehdit unsuru olan İlhanlılara ve müttefikleri Ermenilere, sonrasında Güney Anadolu'daki beyliklere karşı verdiği mücadeleyi tespit etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma, Bahrî Memlûklar döneminde Halep ve ona bağlı naipliklerin, kuzeyden gelecek istilalar ve kuzeye karşı yapılan askeri seferler için güvenli bir tampon bölge oluşturduğunu göstermiştir. Ayrıca bu çalışma, 1260 tarihinden 1303 tarihine kadar İlhanlılar'ın Memlûklarla olan savaşlarında, Halep naipliğinin sağladığı istihbarat bilgilerinin hayati önemi olduğunu belirlemiştir. 1335 tarihinde İlhanlıların yıkılmasından sonra Anadolu'daki otorite boşluğundan yararlanan Dulkadiroğulları beyliği ile Memlûklar arasındaki hakimiyet mücadelesinde Halep naipliğinin tutumunun belirleyici rolü olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte göçebe Türkmenlerini, şehirleri için tehdit olarak gören Memlûklar'ın, Halep naipliğini onların kontrolü için yegane otorite olarak tanıdığı tespit edilmiştir. 1375 tarihinde Kilikya Ermeni Krallığı'nın ortadan kaldırılmasında da Halep naipliğinin önemli işlevlere sahip olduğu belirlenmiştir.