Fırat ve Dicle nehirlerinde yaşayan Carassius gibelio (Bloch, 1782) türünde amino asit profilinin araştırılması / Investigation of amino acid profiles in Carassius gibelio (Bloch, 1782) living in the Euphrates and Tigris rivers

Abstract

Peptidler ve proteinlerin temel bileşenleri olan aminoasitler, dünyadaki tüm canlılar için yapı taşları olarak bilinmektedir. Özellikle, protein sentezi için kullanılan yirmi önemli aminoasit; insan vücudunun sağlığını korumak için oldukça gereklidir. Şöyle ki, amino asitlerin yetersiz olması protein sentezini durduracak; bunun sonucunda insan vücudunda yorgunluk, sinirlilik, hormonal dengesizlikler ve depresyon gibi bir dizi problemler ortaya çıkacaktır. Bu durum, sağlıklı bir yaşam sürmek için insan vücudunun tek başına sentezleyemediği ve esansiyel aminoasitler olarak isimlendirilen yapı taşlarının; et, süt, yumurta, balık gibi başlıca protein kaynakları ile karşılanmasını zorunlu kılmaktadır. Gıdalarla alınan protein, organizmada hem yapı taşı olarak hem de ısı ve enerji üretimi için kullanılacağından yukarıda sıralanan problemlerin yaşanmaması veya en aza indirgenmesi noktasında büyük önem arz etmektedir. Buradan hareketle, gerek yüksek protein içeriği (%18-20) gerekse protein kalitesi bakımından değerlendirildiğinde balık eti mükemmel bir seçenek olarak dikkat çekmektedir. Balık proteinleri, vücut dokularının korunması ve gelişmesi için gerekli bütün esansiyel amino asitleri (lösin, izolösin, lizin, valin, methiyonin, fenilalanin, treonin, triptofan) bünyelerinde bulundurmaktadırlar. Bu çalışmada, üç farklı bölgede (Fırat, Dicle, Bozova) yaşayan ve ağ yardımıyla toplanan ''Carassius Gibelio'' adlı tatlı su balıklarının serbest amino asit profilleri karşılaştırılmıştır. Çalışma kapsamında denek olan her bir balığın 100 mg kas dokusu alınıp, LC-MS/MS (Shimadzu) yöntemiyle değerlendirmeler yapılarak; esansiyel ve esansiyel olmayan toplam 34 farklı amino asit profili incelenmiştir. Araştırmalar sonucunda, her üç bölgeden toplanan gibelio türünde de en yüksek miktarda bulunan aminoasitlerin "lizin" ve "histidin" olduğu saptanmıştır. Lokaliteye göre bir karşılaştırma yapıldığında ise Bozova ilçesindeki balıklarda esansiyel ve esansiyel olmayan serbest amino asit miktarının diğer bölgelere kıyasla daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Amino acids, the essential components of peptides and proteins, are known as constituents for all living things in the world. In particular, the twenty important amino acids used for protein synthesis are quite necessary to maintain the health of the human body. Namely, the lack of amino acids will stop protein synthesis; as a result, a set of problems will occur in the human body, such as fatigue, irritability, hormonal imbalances and depression. This situaiton necessitates intake of constituents which are called as essential amino acids (cannot be synthesized by the human body) through the main protein sources such as meat, milk, eggs and fish for a healthy life. Since the protein taken with food can be used both as a constituent in the organism and for the production of heat and energy, it is of great importance in terms of avoiding or minimizing the problems listed above. From this point of view, fish meat is an excellent option when it is evaluated in terms of high protein content (18-20%) and protein quality. Fish proteins contain all essential amino acids (leucine, isoleucine, lysine, valine, methionine, phenylalanine, threonine, tryptophan) which are necessary for the protection and improvement of body tissues. In the study, free amino acid profiles of freshwater fishes named ''Carassius Gibelio'' living in three different regions (Firat, Dicle and Bozova) were compared. Within the scope of the study, 100 mg of muscle tissue of each subject fish were taken and evaluated by LC-MS / MS (Shimadzu) method. A total of 34 different essential and non-essential amino acid profiles were analyzed. As a result of the researches, the highest amount of amino acids found in gibelio species meshed from all three regions was found to be lysine and histidine. When a comparison was made according to locality, it was found that the amount of essential and nonessential free amino acids in the fish in Bozova district was higher than the other regions.