Şanlıurfa ilinde tüketime sunulan sakatatlarda moleküler teknikler ile orijin tespiti / Determination of origin with molecular techniques in offals presented to consumer in Sanliurfa

Abstract

Bu çalışmada; Şanlıurfa ili'nde yaygın olarak tüketime sunulan ve farklı işletmelerden toplanan sakatat (ciğer, yürek, dalak) örneklerinde, PCR-RFLP metodu ile orijin tespiti yapılmıştır. Şanlıurfa ilinde bulunan 36 işletmeden rasgele toplanan sakatat örneklerinden DNA izole edilmiştir. Mitokondriyal 12S ribozomal RNA ve CYTB gen bölgeleri için primer çiftleri tasarlanmıştır. Tasarlanan primer çiftleriyle, koyunlarda 916 bç, sığırlarda 371 bç, tavuk ve hindide 419 bç'lik bölgeler çoğaltılmıştır. PCR ürünleri HaeIII enzimi ile kesilmiştir. Koyunlarda (12S rRNA geni), çoğaltılan 916 bç'lik bölge HaeIII enzimi ile 805. baz noktasından kesildiğinde 805 ve 111 bç'lik fragmentler elde edilmiştir. Sığırlarda (CYTB geni), çoğaltılan 371 bç'lik bölge HaeIII enzimi ile 243. baz noktasından kesildiğinde 243 bç ve 128 bç'lik fragmentler elde edilmiştir. Böylece, sakatatlardan 20 adet ciğer örneğinde 12 adet koyun, 7 adet sığır türü tespit edilmiştir. Geriye kalan 1 adet ciğer örneğinde ise koyun, sığır, hindi ve tavuk türleri tespit edilmemiştir. Yürek örneklerinde (8 adet); 1 adet koyun, 7 adet sığır türü tespiti yapılmıştır. Dalak örneklerinde (8 adet) ise 1 adet koyun, 7 adet sığır türü tespiti yapılabilmiştir. Bununla birlikte tüm sakatatlarda tavuk ve hindi türü tespit edilmemiştir. Muhtemelen belirlenemeyen türün moleküler tekniklerden kaynaklandığı söylenebilir. Sonuç olarak, son zamanlarda yaygın bir şekilde görülen gıda tağşişine yönelik girişimlerde, tüketici haklarının ve sağlığının korunması, haksız rekabetin önlenmesi gibi konularda sakatatlarda orijin tespitinin yapılması, dolayısıyla bu çalışmalar kapsamında özellikle kolay, ucuz, ekonomik ve hızlı olmasından dolayı moleküler yöntemlerin kullanılmasının yararlı olabileceği söylenebilir. Bununla beraber et ve et ürünlerinin yoğun olarak tüketildiği bölgelerde gıda güvenliği açısından tüketici hakları bakımından gıda tağşişine yönelik test ve kontrol birimlerinin oluşturulması tüketici hakları ve gıda güvenliği açısından yararlı olacağı söylenebilir. In this study; origin has been determined by means of PCR-RFLP method in samples of offal (liver, ticker, spleen) collected from different enterprises in Şanlıurfa province. DNA has been isolated offal samples collected from different 36 enterprises in Şanlıurfa province. Mitochondrial 12S has been designed as primer pairs for ribosomal RNA (12S rRNA) and CYTB genes. 916 bp in sheep, 371 bp in cattle, 419 bp in chicken and turkey have been replicated with the designed primer pairs. PCR products were then cut with the HaeIII enzyme. The 805 and 111 bp fragments were obtained when the amplified 916 bp region got digested with HaeIII in sheep genome (12S rRNA gene). Similarly, the 243 bp and 128 bp fragments were obtained when the 371 bp region of cattle gene (CYTB) was cut with HaeIII. Thus, twelve sheep and seven cattle samples were spotted out of 20 liver samples. There were not any PCR amplifications detected in sheep, cattle, turkey and chicken species in the remaining one liver sample although there were detections in one sheep and seven cattle in the heart samples (8 pieces). There was also detected in one sheep and seven cattle species in spleen samples (8 pieces). However, there were no any PCR yields in chicken and turkey species in all offal. It could be probably said that the unspecified species were resulted from molecular techniques. As a result, it could be said that determination of the origin of the offal, as for the protection of consumer rights and health and prevention of unfair competition, use of molecular methods might be beneficial within the scope of the these kinds of researches for recent adulterated food and processing. Since, it is easy to apply, cheap to develop, and fast to get results. In addition to all, it could be said that it is beneficial to establish test and control units for food adulteration in terms of food safety and consumer rights in the areas where meat and meat products are heavily consumed.