Ebu'l-Mehâsin el-Hüseynî (765/1364) ve "Kitâbü't-Tezkire bi–ma'rifeti Ricâli'l-Kütübi'l-'Aşere" adlı eseri / Ebu'l-Mehâsin el-Hüseynî (765/1364) and his book named "Kitâbü't-Tezkire bi̇–ma'rifeti̇ Ricâli'l-Kütübi̇'l-'Aşere"

Abstract

Çalışmamız, "tabakat" ve "tezkire" bir nevi biyografi türünden sayılan önemli bir eser ve yazarı hakkındadır. Konumuzu, Tezkire örnekliğinde Ebü'l-Mehâsin el-Hüseynî'nin on meşhur hadis kitabının ravilerinin tercemelerini (biyografilerini) konu alan Kitâbü't-tezkire bi-ma'rifeti ricali kütübi'l-aşere adlı eseri oluşturmaktadır. Tezimiz, bir giriş ve iki bölümden meydana gelmektedir. Giriş kısmında, hadis edebiyatının oluşumu, gelişimi ve olgunlaşma dönemlerine kısaca temas edilmektedir. Birinci bölümde; Ebu'l-Mehâsin el-Hüseynî'nin hayatı, ilmî kişiliği, hocaları, talebeleri ve eserleri kapsamlı bir şekilde o dönemden bugüne kadar yazılmış olan kaynaklardan elde edilerek sunulmaktadır. İkinci bölümde; tezimizin asıl konusu olan Ebu'l-Mehâsin el-Hüseynî'nin Kitâbü't-tezkire bi-ma'rifeti ricali kütübi'l-aşere eserine yoğunlaşılmıştır. Bu bağlamda; eserin adından başlayarak yazma nüshaları, tahkikli baskıları gibi şekilsel yönleri yanı sıra eserin konusu, metodu, ricâl edebiyatındaki yeri, eserin içeriği ve ilgili yapılan değerlendirmeler, eserin bu alana olan katkısı, eser üzerine yazılan kitaplar, bu kitaplarla yapılan mukâyeseler vb. konular etraflıca incelenmiştir. Böylece hadis edebiyatıyla ilgilenenler dışında çok fazla kimse tarafından bilinmeyen önemli bir âlimi ve eserini tanıtarak ilim dünyasına kazandırma hedefimiz gerçekleşmiş olacaktır. Anahtar kelimeler: Hadis, Rical Edebiyatı, Cerh ve Ta'dil, Tezkire Our work is about one of the significant "tabakat and tezkire" books which is a kind of biography and its author. Our topic is based on Kitâbü't-tezkire bi-ma'rifeti ricali kütübi'l-aşere which contains biographies of ten famous hadith books' transmitters written by Ebü'l-Mehâsin el-Hüseynî. Our thesis consists of an introduction and two body parts. In the introduction part, the formation and development process of the Hadith Literature is discussed briefly. In the first part, life of Ebu'l-Mehâsin el-Hüseynî, his personality as a scholar, his followers and studies is detailedly narrated by giving references to the other works done before about the topic. In the second part, it is focused on Ebu'l-Mehâsin el-Hüseynî's Kitâbü't-tezkire bi-ma'rifeti ricali kütübi'l-aşere which is the main topic of our thesis. In this context, formal features such as the name of the study, manuscripts, verified (tahqiq) copies; the main topic of the study, the method, its place on rical literature, the commentaries about the study, its contributions to the field, the other books about the study, comparisons among these books etc. are examined as well. Therefore, a personage who has not been known by the people except hadith researchers will be widely known and his work will be introduced to the academy. Key Words: Hadith, rical literature, cerh and ta'dil, tezkire