İbn Zekvân'ın hayatı ve rivâyet özellikleri / The life of Ibn Zekvân and his narrative characteristics

Abstract

Kıraat, tefsir kaynaklarının müstağni kalamadıkları bir ilimdir. Kıraat farklılıklarının aynı zamanda anlam değişikliğine ve zenginliğine etki eden bir özelliğe sahip olması kıraat ilmini önemli kılan âmillerin başında gelmektedir. Hz. Peygamber'den alınan kıraatler, bir süre senetleriyle beraber sözlü olarak nakledilirken sonraları Mütevâtir ve Meşhur olarak tedvin / tespit edilip kitaplarda kayıt altına alınmıştır. Senetlerine göre derlenen kıraatler onları okutan âlimlerin ismiyle anılmaya başlanmıştır. Mütevâtir Kıraat imamlarından birisi de İbn Âmir olup İbn Zekvan ve Hişam adında iki ravisi bulunmaktadır. Bu çalışma daha önce hakkında derli toplu bir araştırma yapılmamış olan ve kıraat otoritelerince sahih kabul edilen İbn Zekvân ve rivâyetini ele almaktadır. Çalışmada İbn Zekvân'ın hayatı ve rivâyet özellikleri incelenmiştir. Çalışma giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında araştırmanın amacı, kapsamı ve yönteminin yanı sıra kıraat ilminin konusu, faydası, tarihçesi ve kıraatlerle ilgili diğer hususlara değinilmiştir. Birinci bölümde İbn Zekvân'ın hayatı, ilmi kişiliği, hocaları ve öğrencileri ele alınmıştır. İkinci bölümde ise İbn Zekvân rivâyetinin özellikleri tespit edilmiş, Hafs rivâyetiyle mukayesesi tablo şeklinde incelenmiştir. Anahtar kelimeler: İbn Zekvân, İbn Âmir, Hafs, rivâyet, kıraat, Kur'ân-ı Kerîm, râvî, kurrâ. Recitation is an area of study with which exegesis sources cannot be contented. The fact that recitation discrepancies have an impact on meaning differences and enrichment in content is one of the major aspects that make recitation studies significant. While recitations, received from Prophet Mohammed (PBUH), were first transferred orally with their proofs, they were later recorded in books after being codified as Mutawatir and Meshur. Then, these recitations, classified according to their proofs, were quoted in accordance with the names of savants who recite them. As one of the Mutawatir Recitation Imams, Ibn Âmir has two narrators called IbnZekvan and Hişam. This study is about IbnZekvan and his narratives, who is regarded to be reliable by recitation authorities. There have been no sophisticated studies about IbnZekvan within the literature. In the study, the life of IbnZekvân and his narrative techniques are examined. The study consists of introduction and two chapters. In introduction, the purpose, scope and method of the study are presented. Moreover, along with subjects, benefit, and history of recitation studies, certain aspects of the area are also presented in the introduction part. In the first chapter, IbnZekvân's life, scholarly personality, teachers and students are analysed. In the second chapter, İbnZekvân's narrative techniques are examined, and compared to those of Hafs in a table. Key Words: Ibn Zekvân, Ibn Âmir, Hafs, Narrative, Recitation, the Holy Quran, Narrator, Reciter.