İkinci ürün yetiştirme koşullarında farklı ekim zamanlarının bazı pamuk çeşitlerinde verim ve verim unsurlarına etkisi / The effect of cultivars at different sowing dates on yield and yield components at second crop growing conditions

Abstract

Bu araştırma, ikinci ürün yetiştirme koşullarında farklı ekim zamanlarının bazı pamuk (Gossypium hirsutum L.) çeşitlerinde verim ve verim unsurlarına olan etkisini araştırmak amacıyla planlanmıştır. Çalışma, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eyyübiye Kampusu deneme alanında 2014 yılı yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. Deneme tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme deseninde; ekim zamanları ana parselleri (1 Haziran, 10 Haziran ve 20 Haziran) ve çeşitler (Stoneville 468, BA 119, DP 499 ve PG 2018) ise alt parselleri oluşturacak şekilde, 3 tekerrürlü, her parsel 4 sıralı,parsel uzunluğu 10 m, sıra arası 70 cm ve sıra üzeri mesafe 15-20 cm olacak şekilde ekimi yapılmıştır. Ekim işlemleri ana parsellerindeki konular dikkate alınarak yapılmıştır. Araştırma sonucunda; kütlü pamuk veriminin 177 kg/da ile 452 kg/da arasında değiştiği saptanmıştır. Ayrıca, ekimin gecikmesiyle; kütlü pamuk verimi, birinci el kütlü pamuk oranı, bitki başına koza sayısı ve koza kütlü pamuk ağırlığının azaldığı; ekimden çiçeklenme ve koza açmaya kadar geçen gün sayısı, bitki boyu, bitki başına açmayan koza sayısı ve lif inceliğinin arttığı; ekimden taraklanmaya kadar geçen gün sayısı, odun ve meyve dalı sayısı, çırçır randımanı, 100 tohum ağırlığı, lif indeksi, lif uzunluğu, lif mukavemeti, lif uzunluk uyum indeksi, kısa lif oranı, lif kopma uzaması, lif parlaklığı ve lifte sarılık değerinin ise etkilenmediği saptanmıştır. Çeşit seçiminde ise sırasıyla, Stoneville 468, BA 119, DP 499 ve PG 2018 çeşitleri tercih edilmelidir. The aim of this study was to determine the effects of different planting dates on cotton grown as second crop growing under the Harran Plain conditions. The experiment was conducted on the experimental area of Agricultural Faculty of Harran University at Eyyubiye Campus. Seed of cotton cultivars were sown according the sowing dates with the randomize complete split plot experimental design with the three replications. Sowing dates (First June, 10th June and 20th June) were kept in main plot and varieties (Stoneville 468, BA 119, DP 499 ve PG 2018) in sub plot by using plot size 2.8 m x 10 m and row spacing and intrarow spacing were 70 cm and 15- 20 cm, respectively. Four cotton varieties (Stoneville 468, BA 119, DP 499 ve PG 2018) were used as plant material. Results indicated that seed cotton yields varied between 177 kg/da between 452 kg/da in the research. In this study, the most suitable planting date was First June to 10th June. As the planting dates delayed; seed cotton yield, fist harvest ratio, number of boll per plant and seed cotton boll weight were decreased; the days from planting to first flowering and opening first boll, plant height, number of un-open boll and fiber fineness were increased; significant differences weren't found for among sowing dates for days from planting to first squaring, number of sympodia and monopodia, seed index, fiber index, ginning outturn, fiber length, fiber strength, fiber uniformity, short fiber index, elongation, reflectance (+Rd) and yellowness (+b). Also, for the high seed cotton yields, respectively, Stoneville 468, BA 119, DP 499 and PG 2018 should be preferred.