Harran Ovası'nda toprak kalite parametreleri ve toprak kalite indeksi dağılımının jeoistatiksel metotla haritalanması / Mapping distribution of soil quality parameters and index using geostatistical methods in the Harran Plain

Abstract

Toprak kalitesi (sağlığı) toprakların fonksiyonlarını yerine getirebilme kapasitesidir. Şanlıurfa Harran Ovası GAP projesi kapsamında sulamaya ilk olarak açılan tarım arazilerindendir. Bu çalışmanın amacı Harran ovasının toprak kalite parametrelerini ve toprak indeksini kullanarak ovada örnek alınmayan yerleri tahmin etmek ve haritalamak. Bu amaçla 7 farklı toprak serisi üzerinde 0-30 cm derinlikten 400' den fazla toprak örneği alınarak 30' dan fazla toprak fiziksel, kimyasal ve biyolojik kalite parametreleri analiz edilmiştir. Toprak kalite parametreleri doğrusal skor fonksiyonlarını kullanarak skorlanmıştır. Bütün toprak parametrelerini kullanarak elde etiğimiz kalite indeksi %24,34 ile %50,14 arasında ve ortalama olarak %35,79 değerinde değişmiştir. Çalışma sonuçlarına göre örneklerin %19'u düşük, %81'i toprak kalitesi açısından çok düşük bulunmuştur. Bu değerlere göre toprak kalite indeksi düşük bulunmuştur. Toprak kalite parametrelerinin çalışma alanındaki uzaysal dağılımları ve mesafeye bağlı değişim oranları kuvvetli, orta ve zayıf seviyede bulunmuştur. Alansal olarak toprak kalitesi çalışılan toplam alanın % 10,93' ü (15590 ha) düşük, yaklaşık % 89' u (127070 ha) çok düşük olarak bulunmuştur. Soil quality is ability of soils to function well. Harran plain is the first plain to be opened to irrigation in the Şanlıurfa. The goal of this study is to estimate soil quality parameters and indexes of unsampled location and map them across the stuty area, the Harran plain. Fort his purpose, more than 400 soil samples were taken at 0-30 cm from the Harran plain and analyzed for more than 30 soil quality parameters. Soil quality parameters were scored using linear scoring functions. Soil quality indexes ranged from 24.34 to 50.14 % with an average value of 35.79 %. According to study results, the 19 % of samples were low and 81 % of samples were very low in soil quality. The spatial dependences of soil quality parameters found strong, moderate and poor. In terms of area, soil quality in 10.93 % of total area (15590 ha) studied was low in soil quality, around 89 % of total area (127070 ha) studied were very low in soil quality.