Çilekte su stresi altındaki bitkiler üzerine hümik asit ve silikonun etkisinin incelenmesi / Investigation on the effects of humic acid and silicon under water stress in strawberry

Abstract

Su stresi, çilekte bitki gelişimi, verim ve kaliteyi azaltıcı yönde etki yapan önemli bir abiyotik stres çeşididir. Çilek sığ köklü bir bitki olması nedeniyle su stresinin etkisi daha şiddetli ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle çilekte sulama programının dikkatli şekilde yönetimine ihtiyaç bulunmaktadır. Bu çalışmada, sera koşullarında yetiştirilen Rubygem çilek çeşidinde üç farklı sulama düzeyi (S1=saksı kapasitesi düzeyinde su uygulanması, S2=S1'e verilen suyun % 70'inin uygulanması, S3=S1' e verilen suyun % 40'nın uygulanması) ile hümik asit (25 ppm) ve silikon (2.5 ppm) uygulamalarının bitkinin bazı morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal özellikleri ile makro besin elementi içeriklerine etkileri incelenmiştir. Sulama düzeyindeki azalışların oluşturduğu su stresi; yaprak alanında, bitki yaş ve kuru ağırlığında, yaprak oransal su içeriğinde, yaprak stoma iletkenliğinde, klorofil miktarında ve yaprak N, P, K, Ca, Mg kapsamında farklı düzeylerde azalışa neden olmuştur. Diğer taraftan, su stresindeki artışa paralel olarak membran geçirgenliği, yaprak sıcaklığı, prolin ve lipid peroksidasyon düzeyinde artış meydana gelmiştir.Hümik asit ve silikon uygulamaları su stresnin bitki özellikleri üzerindeki olumsuz etkisini azaltıcı yönde reaksiyon göstermiştir. Her iki kimyasal solüsyon da yaprak alanında, bitki yaş ve kuru ağırlığında, yaprak oransal su içeriğinde, yaprak stoma iletkenliğinde, klorofil miktarında ve yaprak N, P, K, Ca, Mg kapsamında farklı düzeylerde artış, membran geçirgenliği, yaprak sıcaklığı, prolin ve lipid peroksidasyon düzeylerinde ise azalış meydana getirmişlerdir. Water stress is an important type of abiotic stress affecting plant growth, yield and quality reduction in strawberry. Strawberry is heavily affected from water stress due to shallow root system. Therefore, it needs proper irrigation methods. In this study, three different irrigation levels on strawberry(I₁= irrigation inpot capacity, I₂= % 70 of the I₁ irrigation, Iɜ= % 40 of the I₁irrigation) with humic acid (25 ppm) and silicon (2.5 ppm) treatments on some morphological, physiological and biochemical charactericts and elemantry analyis were investigated. Water stress, resulted in decreases in leaf area, fresh and dry weights, relative water contents stomatal conductance and chlarophyll contents and N, P, K, Ca, Mg contents of leaves. On the other hand, it led to increase in membrance permability, leaf temperature, proline and lipid peroxidation levels humic acid and silicon applications had remediative affects on above parameters. Both chemicals improved the parameters such as leaf area, fresh and dry weights, relative water contents, leaf temperature, proline lipid peroxcidationof plants.