Kanserli hastalara bakım veren bireylerin bakım yükü, yaşam kalitesi ve etkileyen faktörlerin incelenmesi / The analysis of caregiving burden and life quality of caregivers who care for cancered patients

Abstract

Amaç: Bu çalışma kanserli hastalara bakım veren bireylerin bakım yükü, yaşam kalitesi ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: tanımlayıcı tipte olan çalışma Şanlıurfa İli Mehmet Akif İnan Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde tedavi gören onkoloji hastalarına bakım veren bireylerde Ekim 2016 – Nisan 2017 tarihleri arasında yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında; Anket Formu, Kanserli Hastalara Bakım Verenlerde Yaşam Kalitesi Ölçeği ve Zarit Bakım Verme Yükü Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Statistical Package Social Sciences (SPSS) 16.0 paket programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler (sayı, yüzde, ortalama), bağımsız gruplarda t testi, Kruskal Wallis testi, Mann Whitney U testi yapılmıştır. Çalışmanın yapılabilmesi için Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu'ndan, kurumdan ve bireylerden izin alınmıştır. Bulgular: Bakım veren bireylerin bakım verme yükü ölçeği toplam puan ortalamaları 32.65 ± 15.14, yaşam kalitesi ölçeği toplam puan ortalamaları ise 78.75 ± 16.31'dir. Bakım verenlerin %40.0'ı çalışma hayatında güçlük yaşadığını, %43.1'i mental sağlık sorunları yaşadığını belirtmiştir. Hasta bireylerin cinsiyet ve medeni durumuna göre bakım verme yükü toplam puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark saptanmıştır (p < 0.05).. Bakım verirken sağlığın olumsuz etkilenme durumuna göre bakım verme yükü toplam puan ortalamaları ve gelir durumuna göre yaşam kalitesi toplam puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır (p < 0.05). Sonuç ve Öneriler: Çalışmada bakım veren bireylerin hafif düzeyde bakım yükünün olduğu ve yaşam kalitesinin istenen düzeyde olmadığı saptanmıştır. Bu nedenle bakım yükünün istendik düzeyde devam etmesi ve yaşam kalitesini yükseltmeye yönelik girişimsel hemşirelik çalışmalarının yapılması önerilebilir. Anahtar kelimeler: Kanser, Bakım verme, Yaşam Kalitesi, Hemşirelik. This study was conducted to determine the care load, quality of life of caregivers who care for cancer patients and the influencing factors. This descriptive study was conducted between October 2016 and April 2017, with the individuals who providing care to oncology patients, who were treated at Şanlıurfa Mehmet Akif İnan Training and Research Hospital. A Questionnaire Form, Quality of Life Scale for Caregivers Who Care for Cancer Patients and Zarit Caregiver Burden Scale were used for data collection. Statistical Package for Social Sciences (SPSS) 16.0 package program was used to analyse the data. In the analysis of the data, descriptive statistics (number, percentage, mean), Independent Samples t test, Kruskal Wallis test, Mann Whitney U test were used. The required permissinons and approvals were obtained from Harran University Medical Faculty Ethics Board, the institution and the individuals who participated in the study. Results: The mean total caregiver burden scale score of caregivers was 32.65±15.14 and the mean total life quality score was 78.75±16.31. 40.0% of the caregivers stated that they experienced difficulties in their working life and 43.1% of them stated that they had mental health problems. It was found that there was a statistically significant difference between the mean total caregiver burden scores according to gender and marital status (p<0.05). There were statistically significant differences between the mean total caregiver burden scores according to the negative affection status of health during caregiving and the mean total life quality scores according to the income stasus (p<0.05). It was determined that the individuals providing care had a mild level of care burden and their quality of life was not at the desired level. For this reason, it may be suggested to carry out the care burden at the desired level and to conduct interventional nursing studies to improve the quality of life. Key words: Cancer; Care; Quality of Life; Nursing.