Evde bakım hizmeti alan serebral palsi'li çocuklara bakım veren ebeveynlerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi / Determination of healthy lifestyle behaviours of parents who provide care for children with cerebral palsy and affecting factors

Abstract

Çalışma evde bakım hizmeti alan çocuklara bakım veren ebeveynlerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ve bu davranışları etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Ocak 2016 – Şubat 2018 tarihleri arasında Şanlıurfa Çocuk Hastalıkları Hastanesi'nde tanımlayıcı olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada örnekleme yöntemine gidilmemiş olup 89 ebeveyne ulaşılmıştır. Veriler bireysel bilgi formu ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II ile toplanmıştır. Çalışmanın bağımsız değişkenleri, sosyo-demografik özellikler, bakımla ilgili özellikler, bakım verenin sağlığı ile ilgili özellikler, bağımlı değişkenleri ise sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II puan ortalamalarıdır. Verilerin değerlendirilmesinde Statistical Package Social Sciences (SPSS) 16.0 paket programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız gruplarda t testi, Mann Whitney U testi ve Kruskall Wallis analizi yapılmıştır. Araştırma için Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu'ndan, kurumdan ve katılımcılardan izin alınmıştır. Ölçekten alınan toplam puan ortalamasının 120.35 (±17.46) olduğu saptanmıştır. Ebeveynlerin öğrenim durumları ile beslenme alt boyut puan ortalaması arasında, sosyal güvence durumları ile manevi gelişim ve stres yönetimi alt boyut puan ortalamaları arasında, gelir durumları ile kişilerarası ilişkiler alt boyut puan ortalaması arasında, akrabalık bağlarının varlığı ile sağlık sorumluluğu alt boyut puan ortalaması arasında anlamlı bir fark saptanmıştır (p < 0.05). Çalışmada ebeveynlerin beslenme durumları ile kişilerarası ilişkiler, manevi gelişim, sağlık sorumluluğu, fiziksel aktivite ve stres yönetimi alt boyut puan ortalamaları arasında, hastalık durumları ile manevi gelişim alt boyut puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır (p < 0.05). Sonuç olarak ebeveynlerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II puan ortalamalarının istenen düzeyde olmadığı, akrabalık bağının, sağlıklı beslenmenin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını etkilediği belirlenmiştir. Bu nedenle Serebral Palsi'li çocuklara bakım veren ebeveynlere yönelik sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını geliştirmeye yönelik hemşirelik çalışmaları önerilebilir. Anahtar Kelimeler: Serebral Palsi'li Çocuk, Evde Bakım, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları, Hemşirelik. The study has been conducted in order to determine healthy lifestyle behaviors of parents who provide care for children who receive home care services and affecting factors between January 2016 - February 2018, in Şanlıurfa Children's Hospital in a descriptive manner. In the study, sampling method was preferred and 89 parents constituted the sample. The data were collected via information form and healthy lifestyle scale II. The independent variables of the study consist of socio-demographic characteristic, care-related characteristics and characteristics related to the health of the one who provides care and the dependent variables consist of point averages of healthy lifestyle scale II. In terms of evaluation of the data Statistical Package Social Sciences (SPSS) 16.0 package program was used. In data analysis, descriptive statistics, and for independent groups t-test, Mann Whitney U test and Kruskall Wallis analysis were conducted. For the research, an approval has been received from Harran University Ethics Committee and from the participants. It was determined that the point average obtained from the scale is 120.35 (±17.46). A significant difference was determined between; parents education levels and nutrition sub-dimension point averages, social security conditions and spiritual development and stress management sub-dimension point averages, income levels and interpersonal relationships sub-dimension point averages, and existence relationship by affinity and health responsibility sub-dimension point averages (p < 0.05). In the study, no statistically significant difference was found between nutrition conditions and interpersonal relationships, spiritual development, health responsibility, physical activity, stress management sub-dimension point averages and illness conditions and spiritual development sub-dimension point averages (p < 0.05). As a result, it was determined that parents healthy lifestyle behavior scale point averages are not at the expected level and relationship by affinity and healthy nutrition affect healthy lifestyle behaviors. For this reason, nursing studies towards improving healthy lifestyle behaviors of parents who provide care for children with cerebral palsy can be suggested. Keywords: Children with Cerebral Palsy, Home Care, Healthy Life-Style Behaviors, Nursing.