Şanlıurfa ilinde buğdayda yer aletleri ile süne mücadelesinde uygulama parametrelerinin belirlenmesi ve kalıntı yeterlilik değerlerinin saptanması / Determination of pesticide application parameters and pesticide residues against sunnpests by field sprayer in wheat in Şanlıurfa

Abstract

Bu çalışma, süne zararlısının yoğun olduğu Şanlıurfa ilinin Viranşehir, Siverek ve Hilvan ilçelerine bağlı köylerde yapılmıştır. Buğday alanlarının büyük olması, arazinin topografik durumu ve süne zararlısının çok kısa sürede ürüne zarar yapmasından dolayı uçakla mücadele oldukça büyük önem kazanmıştır. Ancak, dünyadaki gelişmeler paralelinde tarım uçağı ile ilaçlamada karşılaşılan sorunlar nedeniyle özellikle çevre kirliliğine etkili olmasından dolayı uçakla ilaçlama 2006 yılından itibaren yasaklanmış ve ülkemizde süne ilaçlamalarının çiftçiler tarafından yer aletleri ile yapılması kararı alınmıştır. Özellikle 2006 yılına kadar ilaçlamaların uçakla devlet eli ile Tarım İl ve İlçe Müdürlükleri Bitki Koruma Şubeleri tarafından kontrol ve takibinin yapılmasından dolayı çiftçilerimizin bu konudaki bilgi birikimi ve tecrübesi yetersiz kalmıştır. Bu nedenle çiftçilerimizin süne ilaçlamalarında uygulama parametrelerine ne şekilde uyup uymadığı ve uygulamaları doğru olarak yapıp yapmadığı konusu belirsizliğini korumuştur. Bu çalışma ile, bölge için yeni olan yer aletleriyle süne mücadelesi anket çalışması ve tarla denemeleri ile ayrıntılı olarak incelenerek süne ilaçlamasında karşılaşılan sorunlar saptanmıştır. Anket çalışması ile süne ilaçlamasında kullanılan pülverizatörlerin durumları ve teknik donanımları tespit edilmiştir. Tarla denemeleri ile çiftçilerin süne ilaçlamasında birim alana düşen damla sayısı, damla çapı, bağıl tutunma oranları, kalibrasyon hata oranları ve süneye karşı biyolojik başarı düzeyi saptanmıştır. İlaçlama yüksekliğinin ideale yakın olduğu tarla denemelerinin % 53.34'ünde buğdayın başak seviyesinde birim alana biyolojik etkinlik açısından yeterli olan 50 adet/cm2 ve üzeri damla düştüğü saptanmıştır. Tarla denemelerinde 4 farklı noktada başak, orta, alt ve toprak seviyelerinde birim yüzeye düşen minimum ve maksimum damla sayıları her seviye için sırası ile 14.95?189.60, 10.02?134.86, 6.47?89.43 ve 11.21?110.49 adet/cm2 olarak bulunmuştur. Birim yüzeye düşen minimum ve maksimum kalıntı miktarı aynı seviyelerde sırası ile 0.37?1.84, 0.23?1.21, 0.23?0.76 ve 0.25?0.94 µg/cm2 olarak tespit edilmiştir. Birim yüzeye düşen damla sayısı ve kalıntı miktarları 4 farklı seviyede de oldukça geniş bir aralıkta saptanmıştır. Anket yapılan işletmelerde 22 pülverizatörde püskürtme çubuğu sabit olduğundan ilaçlama yüksekliği teknik açıdan yetersiz kalmıştır. Ayrıca, bazı çiftçilerin düşük ilaçlama yüksekliğinin ilaçlama açısından daha iyi olduğunu ifade etmişlerdir. İşletmelerde sünede ilaçlama öncesi meteorolojik verileri ölçen herhangi bir ölçüm cihazı kullanılmadığı saptanmıştır. Yine genelde çiftçilerin meteorolojik verilerden rüzgar hızı, bağıl nem ve sıcaklık değerlerinin ne için önemli olduklarını bilmedikleri anket çalışması ile saptanmıştır. Süne ilaçlamalarının genelde sabahın erken saatlerinde ve öğleden sonra günün geç saatlerinde yapıldığı saptanmıştır.