Antep fıstığı dal güvesi (Kermania pistaciella Amsel (Lepidoptera:Tineidae))'nin kitle yakalamasında feromon tuzaklarının etkinliği / Efficiency of pheromone mass-trapping method on pistachio twig borer (Kermania pistaciella Amsel (Lepidoptera:Tineidae))

Abstract

Çalışmada antepfıstığı bahçelerinde önemli bir zararlı olan Kermania pistaciella Amsel (Lepidoptera: Tineidae) ile mücadelede, kimyasal mücadeleye alternatif bir yöntem olan, kitle yakalama yöntemi ile 2011-2013 yılları arasında Şanlıurfa ilinde uygulanmıştır. Eşeysel çekici tuzaklar bahçelere antepfıstığında gözlerin uyanmaya başladığı mart sonu nisan başında hektara 5-7 adet gelecek şekilde asılmıştır. Son yıl sürgünlerinin içi yarılarak K. pistaciella ile bulaşık olup olmadığı belirlenmiştir. K. pistaciella'nın ilk ergin uçuşlarının nisan ayının ortasında başladığı, yaklaşık dört haftalık bir uçuş periyodunun olduğu belirlenmiştir. Eşeysel çekici tuzaklarda K. pistaciella'nın ilk ergin bireyleri yakalandığında, antepfıstığı ağaçlarında karagözler ve sürgün gözlerinin uyanmaya başladığı tespit edilmiştir. Üç yıllık kitle yakalama yöntemi uygulanan izole antepfıstığı bahçelerinde sürgün bulaşıklık oranı % 50.16'dan % 5.01'e, iki yıllık kitle yakalama yöntemi uygulanan bahçelerde ise %8.01'den %3.52'ye düştüğü ve bulaşıklık oranında istatistiki olarak önemli oranda azalma olduğu tespit edilmiştir. Kitle yakalama tekniğinin uygulandığı bahçelerde bulaşıklık oranı yıllara göre ekonomik zarar eşiğinin altına düşerken, kontrol bahçelerinde eşiğin üstünde kaldığı tespit edilmiştir. In the control of Kermania pistaciella Amsel (Lepidoptera: Tineidae), an important pest in pistachio orchards, a mass trapping method, alternative to chemical control methods, was implemented in 2011-2013 in Sanliurfa province. Sexual attractive traps were hung on pistachio orhards with 5 to 7 lures per hectare when pistachio buds started to wake up at late march - beginning of april. In final year shoots were longitudinally cut K. pistaciella was present. K. pistaciella adults were determined to emerge first in the beginning of middle of april and it was detected that they had four week flight periods. When the first adult of K. pistaciella was captured in traps, fruit buds of the pistachio trees had waken up. Percentage rate of infestation in twings decreased from 50.16% to 5.01% in isolated pistachio orchards with mass trapping method in a three year period in which the statistical difference was significant. In a two-year period, this ratio decreased from 8.01% to 3.52% in which the statistical difference was significant. The infestation rates in pistachio orchards fell below the threshold of economic damage, while control pistachio orchards remained above this level.